Spis treści
Kim jest pracownik młodociany? W rozumieniu Kodeksu pracy jest to osoba, która ukończyła 15 lat, nie przekroczyła zaś 18. roku życia. To właśnie takie osoby mogą skorzystać z przygotowania zawodowego - dzięki temu mogą wzbogacić teorię praktyką. Z punktu widzenia zainteresowanych stron istotne jest to, że umowa taka powinna w pełni chronić pracownika młodocianego. Przyjmuje się, że zawierana powinna być ona na czas nieokreślony, gdyż taka gwarantuje mu szereg uprawnień. Zgodnie z Kodeksem pracy i polskim prawem, umowa w celu przygotowania zawodowego może być jedynym źródłem zatrudnienia pracownika młodocianego, który nie posiada kwalifikacji zawodowych. Jest to jeden z wyjątków od reguły, że młodociani nie mogą wykonywać pracy.
Szczególne uprawnienia
Pracodawca, który zdecyduje się na zatrudnienie pracownika młodocianego musi pamiętać o tym, aby liczyć się z normami ochronnymi znajdującymi się w Kodeksie pracy, a które dotyczą tej grupy pracowników. Mowa tu nie tylko o szczególnej ochronie zdrowia czy życia zatrudnionych, ale równie choćby o zakazie wykonywania przez pracowników młodocianych pracy w godzinach nocnych czy też w godzinach nadliczbowych. Odrębne przepisy dotyczą także wykazu prac, jakich pracownicy młodociani nie mogą wykonywać czy urlopów, z jakich mogą oni skorzystać. Osoba zatrudniona w celu przygotowania zawodowego ma również prawo do dodatkowych przerw. Dodatkowo musi się ona dokształcać do ukończenia 18 lat - w szczególności jest zobowiązana do dokształcania się:
- w zakresie szkoły podstawowej i gimnazjum, jeżeli takiej szkoły nie ukończyła,
- w zakresie szkoły ponadgimnazjalnej w formach pozaszkolnych.
Kwestie formalne
Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego to przede wszystkim umowa o pracę. W związku z powyższym, pracodawca musi liczyć się z koniecznością zgłoszenia pracownika młodocianego do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Z tytułu wykonywania pracy będzie on obowiązkowo podlegał wszystkim ubezpieczeniom społecznym (ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe i chorobowe). Ponadto, niezbędne będzie też odprowadzanie składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Zgłoszenia pracownika młodocianego do poszczególnych ubezpieczeń ma obowiązek dokonać płatnik składek, czyli podmiot zatrudniający. Przy obliczaniu składek powinien on przyjąć ogólne zasady, jakie dotyczą wszystkich osób zatrudnionych właśnie w oparciu o umowę o pracę.
Przyczyny rozwiązania umowy
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 4 500 zł brutto / mc
- Kajetanów
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 4 500-4 950 zł brutto / mc
- Bodzentyn
Magazynier - operator wózka widłowego
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 5 100-6 000 zł brutto / mc
- Nowiny
Operator maszyn produkcyjnych/pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 5 100-6 000 zł brutto / mc
- Kielce
Ponieważ umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego jest szczególna, ustawodawca również określił, w jaki sposób możliwe jest jej rozwiązanie. Zgodnie z art. 196 Kodeksu pracy rozwiązanie takiej umowy jest możliwe tylko w razie:
- sytuacji, gdy pracownik młodociany nie wypełnia swoich obowiązków wynikających z zawartej umowy lub obowiązku dokształcania się, choć zastosowano środki wychowawcze,
- ogłoszenia likwidacji lub upadłości pracodawcy,
- reorganizacji zakładu pracy uniemożliwiającej kontynuowanie przygotowania zawodowego,
- stwierdzenia nieprzydatności młodocianego do pracy, w zakresie której odbywa przygotowanie zawodowe.
W stosunku do "zwykłych" umów o pracę w tym punkcie jest duża różnica - ustawodawca dokładnie wskazał katalog powodów, dla których pracodawca może rozwiązać z uczniem stosunek pracy.
Ukończenie przygotowania zawodowego
Dla młodocianego pracownika, proces przygotowania zawodowego kończy się w momencie ukończenia okresu nauki zawodu określonego w umowie. To kluczowy moment w karierze młodocianego, kiedy zdobyte kwalifikacje zawodowe umożliwiają mu podjęcie pracy na pełnych prawach, już nie jako praktykant, ale pełnoprawny pracownik.
Warto pamiętać, że okresie nauki zawodu nie kończy się jednak z dniem ukończenia 18 roku życia. Jeżeli umowa o przygotowanie zawodowe jest zawarta na okres dłuższy, np. 3 lata, a pracownik młodociany kończy 18 lat po dwóch latach nauki, wówczas umowa ta obowiązuje do końca określonego w niej terminu. Wszelkie aspekty praktycznej nauki zawodu, takie jak obowiązki i prawa wynikające z umowy, nadal są ważne aż do jej zakończenia.
Na jakie wynagrodzenie można liczyć
Pracownicy młodociani, odbywający praktyczną naukę zawodu, są uprawnieni do wynagrodzenia. Wynagrodzenie to, określone w umowie, powinno być adekwatne do zakresu wykonywanej pracy. W praktyce, zazwyczaj wynagrodzenie pracowników młodocianych jest niższe niż pracowników pełnoetatowych, jednak musi ono odpowiadać minimalnym standardom określonym w przepisach Kodeksu pracy.
Zasady wynagradzania są jednym z najważniejszych elementów umowy o przygotowanie zawodowe. Wszelkie nieścisłości w tym zakresie mogą prowadzić do konfliktów pomiędzy pracownikiem młodocianym a pracodawcą, dlatego ważne jest, aby zasady te były jasno określone w umowie i zrozumiane przez obie strony.
| Elementy Umowy | Opis |
|---|---|
| Strony umowy | Pracownik młodociany i pracodawca |
| Rodzaj umowy | Umowa o pracę na czas nieokreślony |
| Zakres obowiązków | Zdefiniowane przez pracodawcę, zgodne z przygotowaniem zawodowym |
| Miejsce wykonywania pracy | Zgodne z miejsce zakładu pracy |
| Wysokość wynagrodzenia | Zgodna z minimalnymi standardami Kodeksu pracy |
| Czas trwania umowy | Od 2 do 3 lat, w zależności od programu nauczania |
Czas trwania umowy
Czas trwania umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego jest ściśle związany z formą nauki zawodu. Długość tej umowy zależy od tego, na jak długo została zawarta i jest zazwyczaj powiązana z programem nauczania dla danego zawodu. Najczęściej, umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego są zawierane na okres od 2 do 3 lat.
Zgodnie z Kodeksem pracy, umowa o pracę młodocianego powinna być zawarta na piśmie i określać zakres obowiązków pracownika, czas trwania umowy, zasady wynagradzania oraz sposób i tryb odbywania praktycznej nauki zawodu. Czas trwania umowy jest jednym z najważniejszych elementów, który musi być wyraźnie zaznaczony.
Co musi znajdować się na umowie
Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego musi zawierać kilka podstawowych elementów, aby była ważna. Przede wszystkim, musi być zawarta na piśmie. Kodeks pracy wymaga, aby umowa zawierała określone informacje, takie jak: strony umowy, rodzaj umowy (w tym przypadku umowa o pracę na czas nieokreślony), zakres obowiązków pracownika, miejsce wykonywania pracy, wysokość wynagrodzenia, czas trwania umowy, oraz sposób i tryb odbywania praktycznej nauki zawodu.
Ponadto, umowa powinna zawierać informacje o prawach i obowiązkach pracownika młodocianego, a także o konsekwencjach niewywiązywania się z umowy. Pracownik młodociany powinien być dokładnie poinformowany o tym, co jest od niego wymagane, jakie ma prawa i co grozi za niewywiązanie się z zawartej umowy.
5 ciekawostek i dodatkowych informacji o umowie o pracę w celu przygotowania zawodowego
- Przygotowanie zawodowe młodocianych to nie tylko praktyka, ale także teoria! W ramach umowy, pracownik młodociany musi uczęszczać na kursy teoretyczne.
- Pracodawcy zatrudniający pracowników młodocianych mogą liczyć na różnego rodzaju ulgi podatkowe, co jest zachętą do zatrudniania młodych osób do nauki zawodu.
- Choć umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego jest zazwyczaj zawierana na okres od 2 do 3 lat, jej okres może być skrócony w przypadku, gdy pracownik młodociany nabywa kwalifikacje zawodowe szybciej niż zakładano.
- Zgodnie z GUS, w 2022 roku prawie 50% pracowników młodocianych zdecydowało się na naukę zawodu w branżach technicznych i rzemieślniczych.
- Statystyki pokazują, że około 70% osób, które ukończyły przygotowanie zawodowe, pozostaje u tego samego pracodawcy, z którym podpisały umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego.
To może Cię również zainteresować
