Spis treści
urlop wychowawczy należy się zarówno kobietom, jak i mężczyznom. Jego długość bywa różna, ale może wynosić maksymalnie 36 miesięcy dla obojga rodziców do podziału lub 35 miesięcy dla jednego rodzica. Przedłużenie możliwości skorzystania z urlopu następuje tylko w wyjątkowych przypadkach. Dodatkowo, korzystając z urlopu wychowawczego, pracownik nabywa prawo do szczególnej ochrony stosunku pracy. Oznacza to, że wypowiedzenie może nastąpić tylko w przypadku upadłości przedsiębiorstwa, likwidacji albo zwolnienia dyscyplinarnego. Jednak czy ten urlop jest płatny?
Urlop-wychowawczy-płatny">Urlop wychowawczy płatny?
Komu przysługuje urlop wychowawczy? Prawo do niego ma każde z rodziców, pod warunkiem, że pozostaje w stosunku o pracę (umowa o pracę, mianowanie, wybór itp.), a także ma przynajmniej 6-miesięczny staż pracy. Do takiego stażu wlicza się zarówno okresy u poprzednich pracodawców, jak i czas pobierania zasiłku dla bezrobotnych.
Na początku warto zaznaczyć, iż urlop wychowawczy nie jest płatny, zatem w trakcie jego trwania nie przysługuje wynagrodzenie. Można jednak ubiegać się o specjalnie świadczenie. Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w trakcie urlopu wychowawczego przysługuje rodzinom, które mają prawo do zasiłku rodzinnego. Ich dochód w przeliczeniu na jedną osobę nie może przekraczać 674 zł albo w przypadku niepełnosprawności dziecka – 774 zł. Tutaj warto pamiętać, iż dodatek za opiekę nad dzieckiem pobiera tylko jeden rodzic, który przebywa na urlopie wychowawczym – nawet jeśli na urlopie jest oboje rodziców, świadczenie przysługuje tylko jednemu z nich. Oprócz rodziców zasiłek wychowawczy przysługuje także prawnym i faktycznym opiekunom dziecka.
Należy jednak pamiętać, że odpowiedni dochód przypadający na jednego członka rodziny, to nie wszystko. Aby otrzymać dodatek wychowawczy, należy również spełnić następujące warunki:
- musisz przepracować minimum 6 miesięcy przed pójściem na urlop wychowawczy;
- zasiłek otrzymuje tylko osoba, która faktycznie jest na urlopie, dlatego nie można go łączyć z pracą;
- w trakcie urlopu wychowawczego nie możesz ubiegać się o zasiłek macierzyński;
- nie możesz korzystać jednocześnie ze świadczenia rodzicielskiego (tzw. kosiniakowe), wynoszącego 1 tys. zł;
- dziecko musi być stale pod opieką osoby, która otrzymuje zasiłek. Jeśli dziecko zostało umieszczone w placówce oferującej 24 h opiekę i jeśli korzysta z tej formy opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu, wówczas opiekun lub rodzic nie pobiera dodatku wychowawczego.
Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w trakcie urlopu wychowawczego przysługuje tylko na określony czas, który zależy od liczby dzieci pod opieką oraz ich sprawności i stanu zdrowia.
- 24 miesiące – gdy rodzic opiekuje się jednym dzieckiem lub kilkoma w różnym wieku;
- 36 miesięcy – gdy rodzic opiekuje się więcej niż jednym dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu, np. w przypadku bliźniaków;
- 72 miesiące – kiedy dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności.
Urlop wychowawczy – ile możesz dostać?
Dodatek ubezpieczeniowy w trakcie urlopu wychowawczego jest finansowany przez budżet państwa i wypłacany przez ZUS. Wysokość tego dodatku to 400 zł, wypłacane każdego miesiąca. W sytuacji, gdy należy się on za niepełne miesiące kalendarzowe, wówczas oblicza się proporcjonalnie, uwzględniając 1/30 kwoty miesięcznej za każdy dzień i zaokrągla się o 10 gr w górę. Jeżeli obydwoje rodziców korzystają z urlopu wychowawczego w tym samym czasie, otrzymują tylko jeden dodatek.
Decyzja dotycząca bezpłatnego urlopu wychowawczego nie jest obowiązkiem, ale prawem. Możesz z niego skorzystać dobrowolnie, ale jeżeli nie chcesz – nie musisz. Jeżeli jednak zdecydujesz się na taki urlop, 3 tygodnie przed planowaną datą urlopu należy złożyć u swojego pracodawcy wniosek.
Zastanawiasz się, jak wygląda kwestia „urlop wychowawczy ile płatny”, a także czy oprócz tego możesz otrzymać jakieś inne świadczenia pieniężne w związku ze swoją sytuacją rodzinną? Otóż osoby, którym przysługuje prawo do zasiłku rodzinnego, oprócz ubiegania się o zasiłek wychowawczy, mają także szanse na otrzymanie innych dodatków do zasiłku rodzinnego. Są to m.in.:
Rodzaj dodatku | Kwota dodatku |
---|---|
Dodatek dla rodziców dziecka, które podjęło kształcenie w szkole znajdującej się poza miejscem zamieszkania | 113 zł – jeśli mieszka poza domem 69 zł – jeśli dojeżdża |
Dodatek do wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej | 95 zł (na 3 i kolejne dziecko) |
Dodatek dla samotnego rodzica | 193 zł na dziecko, nie więcej niż 386 zł na wszystkie dzieci |
Dodatek do rehabilitacji i edukowania dziecka | 110 zł na dziecko od 5. do 24 lat, 90 zł na dziecko do 5. roku życia |
Świadczenie 500+ | 500 zł na każde dziecko w rodzinie poniżej 18 roku życia (od lipca 2019 roku) |
Jakie dokumenty do zasiłku na urlopie wychowawczym?
Wiele osób zastanawia się w przypadku urlopu wychowawczego, jakie dokumenty są potrzebne i gdzie je złożyć? Wniosek o dodatek należy złożyć w urzędzie miasta lub gminy w miejscu zamieszkania. Niezbędne dokumenty, aby cały proces przebiegł pomyślnie, to:
- zaświadczenie o przyznaniu urlopu wychowawczego i informacja o okresie jego trwania,
- zaświadczenie, że rodzic minimum przez 6 miesięcy posiadał stosunek pracy,
- zaświadczenie o ubezpieczeniu w ZUS-ie z miesiąca przed złożeniem wniosku.
Oprócz wniosku o dodatek istnieje także konieczność przygotowania innych dokumentów. Jest to np. wniosek o urlop wychowawczy, który pracownik przedkłada pracodawcy najpóźniej na 21 dni przed planowanym rozpoczęciem tego urlopu. Wniosek ten powinien zawierać następujące informacje:
- okres trwania urlopu wychowawczego,
- czas urlopu wychowawczego, który był dotychczas wykorzystany,
- oświadczenie drugiego rodzica lub opiekuna o rezygnacji z prawa do wykorzystania urlopu wychowawczego.
Czasami dołączenie oświadczenia drugiego rodzica może sprawiać problem, np. w przypadku, gdy drugi rodzic przebywa za granicą lub ma ograniczone prawa rodzicielskie. Wówczas, zamiast takiego oświadczenia, dołącza się dokument stwierdzający niemożność dołączenia oświadczenia.
Jeśli chodzi o matki po urodzeniu dziecka, przysługują im oczywiście również inne rodzaje świadczeń i urlopów, przede wszystkim macierzyński, który jest urlopem płatnym. Najważniejsze informacje na ten temat podsumowuje poniższy film:
W związku z tym, iż stosunek pracy pracownika, który przechodzi na urlop wychowawczy, jest szczególnie chroniony, pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę, a po powrocie pracownika musi przywrócić go na to samo stanowisko. Konieczne jest też złożenie dokumentów, gdy rodzic zdecyduje się skrócić urlop wychowawczy. W tej sytuacji należy złożyć pismo zawiadamiające o przerwaniu urlopu wychowawczego, ze wskazaniem planowanej daty powrotu. Uczynić to należy najpóźniej 31 dni przed planowaną datą powrotu.
Pracodawca ma obowiązek przywrócić pracownika na to samo lub równorzędne stanowisko. Jeżeli jednak nie ma takiej możliwości, wówczas powinien zatrudnić pracownika na stanowisku podobnym, odpowiadającym jego kompetencjom bądź zawrzeć umowę zmieniającą warunki zatrudnienia, na które pracownik przystaje. Jeśli pracodawca nie dopełni tych obowiązków, może spotkać się z konsekwencjami w sądzie pracy, gdzie konieczne będzie udowodnienie, iż dołożyło się wszelkich starań, aby umożliwić pracownikowi powrót na to samo bądź równorzędne stanowisko.
Praca a urlop wychowawczy
Według polskiego prawa rodzic przebywający na urlopie wychowawczym ma możliwość zarobku i podejmowania się płatnych zajęć, pod warunkiem, że nie kolidują one z opieką nad dzieckiem. Możliwa jest więc w ograniczonym wymiarze czasu praca zdalna, bądź np. pomoc małżonkowi w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Jeśli jednak pracownik na urlopie wychowawczym przestanie sprawować osobistą opiekę nad dzieckiem, pracodawca po wykryciu tego naruszenia może wezwać go do powrotu do pracy w określonym terminie do 14 dni od daty wezwania, ma nawet prawo do rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym bez wypowiedzenia.
Wątpliwa jest w tym kontekście kwestia uczęszczania dziecka do przedszkola, gdy rodzic ma urlop wychowawczy. Czy nie jest to naruszeniem przepisów? Choć prawo nie określa jasno, czy wówczas mamy do czynienia z opieką osobistą, dla wielu taka sytuacja nie upoważnia do urlopu wychowawczego, choć niektórzy są zdania, że zależy to od liczby godzin spędzanych w przez dziecko w placówce.
A zatem, zanim zdecydujemy się na dodatkowy zarobek bądź posłanie dziecka do przedszkola w takich okolicznościach, zastanówmy się, czy nie narazimy się na utratę prawa do urlopu i zasiłku na urlopie wychowawczym.
Podsumowując, urlop wychowawczy nie jest płatny, ale w okresie jego trwania można ubiegać się o różnego rodzaju świadczenia, np. dodatek w wysokości 400 zł każdego miesiąca. Należy pamiętać, że urlop wychowawczy to przywilej, a nie obowiązek. Dlatego też możesz z niego skorzystać, ale nie musisz. Zanim złożysz wniosek, sprawdź, czy spełniasz odpowiednie warunki, aby otrzymać taki urlop.
To może Cię również zainteresować