Spis treści
Warto nadmienić, że podatek potrącany z wynagrodzenia składa się z trzech składowych. Einkommensteuer został podzielony na podatek dochodowy (Lohnsteuer), podatek kościelny (Kirchensteuer) oraz podatek solidarnościowy (Solidaritätszuschlag). Obowiązkowy dla wszystkich podatników jest tylko podatek dochodowy.
Niemieckie prawo wprowadza także pojęcie obowiązku podatkowego ograniczonego oraz nieograniczonego. Osoby zatrudnione powyżej 183 dni w roku są objęte nieograniczonym obowiązkiem podatkowym. Co to oznacza w rzeczywistości? Osoby objęte ograniczonym obowiązkiem rozliczają się z niemieckim fiskusem (Finanzamt) tylko z dochodu pochodzącego z Niemiec. Nie mają oni także prawa do pełni ulg. W przypadku nieograniczonego obowiązku podatkowego należy się rozliczyć z dochodów zdobywanych w każdym kraju z danego roku podatkowego, a przy tym można skorzystać ze wszystkich ulg. Przyjrzyjmy się bliżej podatkowi dochodowemu oraz klasom podatkowym obowiązującym w Niemczech.
Podział podatników na klasy w Niemczech
Niemieckie prawo dzieli swoich podatników na sześć klas podatkowych (Lohnsteuerklassen). Od przynależności do nich zależy to, ile osoba rozliczająca się z lokalnym fiskusem będzie musiała zapłacić podatków, od jakiej kwoty będą naliczane oraz na jakie ulgi i zasiłki może liczyć. Zapoznajmy się z zasadami przynależności do poszczególnych klas.
- Klasa I - do pierwszej klasy zaliczamy osoby samotne, rozwiedzione, pozostające w długotrwałej separacji oraz posiadające małżonka, przebywającego poza Unią Europejską. W tej kategorii znajdują się także osoby owdowiałe od co najmniej dwóch lat. Kwota wolna od podatku wynosi 10 908 euro.
- Klasa II - w drugiej klasie znajdują się osoby samotnie wychowujące dzieci, na które otrzymują zasiłek rodzinny. Kwota wolna od podatku wynosi 10 908 euro.
- Klasa III - do trzeciej klasy kwalifikują się osoby owdowiałe do roku od śmierci współmałżonka oraz osoby zamężne. Warunkiem przynależności do tej klasy jest bezrobotny małżonek bądź należący do klasy V. Ewentualnie małżonek musi przebywać w jednym z krajów Wspólnoty Europejskiej. Kwota wolna od podatku wynosi 20 694 euro.
- Klasa IV - do tej klasy małżonkowie trafiają automatycznie jeżeli nie wybiorą innej kombinacji. Jest to szczególnie dobra opcja, gdy oboje zarabiają na podobnym poziomie. Kwota wolna od podatku wynosi 20 964.
- Klasa V - klasa przewidziana dla osób, których małżonkowie wybrali klasę III. Najlepiej, aby w tej klasie znajdowali się małżonkowie mniej zarabiający. Nie ma w tej klasie ulgi podstawowej, z kwoty wolnej od podatku korzysta partner w klasie III.
- Klasa VI - klasa dla podatników zatrudnionych w więcej niż jednej pracy równocześnie. Dotyczy ona drugiej pracy i nie przewiduje kwoty wolnej od podatku.
Jak poznać swoją klasę podatkową?
Sprawa jest bardzo prosta. Każda osoba legalnie pracująca w Niemczech powinna posiadać Elektronische Lohnsteuerabzugsmerkmale (ELStAM), czyli elektroniczną kartę podatkową. Została ona wprowadzona 1 stycznia 2013 roku w zamian za dotychczasową papierową kartę. Niemieckie urzędy skarbowe (Finanzamt) udzielają informacji na temat danych z tej karty, więc wystarczy skontaktować się ze skarbówką w celu otrzymania poszukiwanych informacji.
Ile wynoszą stawki podatku dochodowego w Niemczech?
Podatek dochodowy od osób fizycznych w Niemczech startuje od progu 14% i może wynieść aż 45% w zależności od wysokości dochodu. Stawki rosną płynnie wraz z wysokością wynagrodzenia. Jego wysokość może procentowo wzrosnąć jeżeli doliczymy kolejne obciążenia.
Na podatek dochodowy składa się nie tylko podstawowa kwota, ale także:
- podatek solidarnościowy (Solidaritätszuschlag) narzucany na mieszkańców zachodnich Niemiec. Stawka wynosi 5,5%, a wprowadzenie tego podatku miało zbalansować różnice między lepiej i słabiej rozwiniętymi częściami Niemiec.
- W razie deklaracji przynależności religijnej od dochodu wylicza się podatek kościelny (Kirchensteuer) wynoszący w zależności od landu 8% bądź 9%.
Należy wspomnieć, że od podatku solidarnościowego funkcjonują limity zwolnień. Rok 2023 przynosi kolejne podwyższenie limitów tych zwolnień – dotychczasowe 16 956 euro podniesione zostało do 17 543 euro, a w 2024 roku ma wynieść już 18 130 euro.
Warto odnotować, że ostatnio niemiecki fiskus zdecydował się na podniesienie ogólnych kwot wolnych od podatku. W 2019 roku osoby samotne płaciły podatek dopiero od dochodu rocznego wyższego niż 9 168 euro. W 2020 roku kwota wolna od podatku wzrosła do 9 408 euro. W przypadku małżeństw podane kwoty należy podwoić. W 2023 najniższa kwota wolna od podatku wynosi już 10 908 euro.
Jak rozlicza się podatki w Niemczech?
W przypadku osób zatrudnionych na umowę o pracę w Niemczech ich pracodawcy co miesiąc odprowadzają składki na poczet podatku dochodowego. Wysokość składek jest wyliczana na podstawie przynależności do klasy podatkowej. Bardzo ważne, aby każda osoba podejmująca legalną pracę w Niemczech postarała się o przyznanie numeru identyfikacji podatkowej (Identifikationsnummer). On pozwala między innymi na zmianę klasy oraz poprawne odprowadzanie podatków.
Podatnicy uzyskujący dochód w Niemczech muszą się rozliczyć z minionego roku podatkowego. Ten jest tożsamy z rokiem kalendarzowym, czyli trwa od 1 stycznia do 31 grudnia. Deklaracje podatkowe należy składać do 31 lipca. Niemieckie prawo pozwala na dokonanie rozliczenia za cztery lata wstecz, czyli w 2023 roku będzie można rozliczyć rok 2022, 2021, 2020 oraz 2019.
Do rozliczenia potrzebne są dokumenty potwierdzające uzyskany dochód oraz wysokość odprowadzonych składek. Najważniejszy jest Lohnsteuerbescheinigung, czyli karta podatkowa będąca odpowiednikiem polskiego PIT-11. Po zakończeniu roku podatkowego pracodawcy są zobowiązani do przekazania pracownikom tego druku. W przypadku jego braku można się posłużyć odcinkiem z wypłaty (Abrechnung) za ostatni miesiąc pracy w danej firmie.
Oprócz tego polski pracownik powinien posiadać kserokopię dowodu osobistego bądź paszportu oraz formularz UE/EOG z polskiego urzędu skarbowego. Dokument zawiera informacje o dochodach uzyskiwanych w Polsce. Na koniec potrzebny jest dowód na ponoszenie kosztów związanych z zatrudnieniem na terenie Niemiec. W tym wypadku można przedłożyć umowę najmu mieszkania bądź rachunki za media czy dojazdy do pracy.
Czy zapłacę podwójny podatek dochodowy za pracę w Niemczech?
Szczęśliwie dla osób pracujących w Niemczech oba państwa zawarły ze sobą umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania dochodu. Na mocy tej umowy podatnik ma obowiązek zapłacić podatek dochodowy w kraju, w którym uzyskał dany dochód. W efekcie za wynagrodzenie niemieckie rozliczamy się z tamtejszym fiskusem. Przy składaniu deklaracji PIT-36 należy wykazać dochód uzyskany z Niemiec. Czynimy to za pomocą załącznika ZG.
Dochód pochodzący z Niemiec nie podlega opodatkowaniu w Polsce. Jest on jednak wliczany do ogólnego dochodu w celu wyznaczenia progu procentowego dla podatnika. Oznacza to stosowanie metody zwolnienia z progresją.
Niemiecki system podatkowy jest określany mianem sprawiedliwego, ale równocześnie podatnicy tego kraju płacą jedne z najwyższych podatków w Europie. Podział podatników na aż sześć klas oraz progresywny wzrost stóp procentowych nie ułatwiają zrozumienia całej machiny podatkowej. Na szczęście Polacy pracujący w Niemczech nie muszą się bać podwójnego opodatkowania.
To może Cię również zainteresować