Spis treści
Rodzinny Kapitał Opiekuńczy (RKO) - czym jest i komu przysługuje?
Nowy Polski Ład jest prawdziwą rewolucją dla milionów naszych rodaków. To nie tylko zmiany podatkowe dla pracownik i przedsiębiorców, ale także nowe świadczenia rodzinne czy z funduszu socjalnego i nie tylko. Jednym z nich jest właśnie Rodzinny Kapitał Opiekuńczy, który budzi wiele pytań i wątpliwości.
Zobacz także artykuł: Dodatek i zasiłek pielęgnacyjny - komu przysługuje, jak go uzyskać i ile wynosi?
Czym jest i komu przysługuje Rodzinny Kapitał Opiekuńczy?
Rodzinny Kapitał Opiekuńczy jest świadczeniem, które zostało uregulowane w Ustawie z dnia 17 listopada 2021 roku o rodzinny kapitale opiekuńczym (Dz.U. poz. 2270). W tym właśnie akcie prawnym czytamy, że głównym celem RKO jest częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowywaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych. Mowa tutaj o dzieciach w wieku od 12. do 35. miesiąca życia. Rodzinny Kapitał Opiekuńczy dla kogo? Jak się okazuje, o świadczenie mogą ubiegać się obywatele polscy oraz cudzoziemcy spełniający warunki wskazane w ustawie. Rodzinny Kapitał Opiekuńczy przysługuje na drugie i kolejne dziecko w rodzinie, jeżeli jest się matką lub ojcem dziecka albo przyjęło się dziecko na wychowanie i dana osoba wystąpiła do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia. Istotnym kryterium jest również to, aby dziecko mieszkało z wnioskodawcą oraz było przez niego utrzymywane.
Rodzinny Kapitał Opiekuńczy - kto nie otrzyma?
Istnieje grupa osób, które nie otrzymają Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego. W myśl artykułu 6 Ustawy o RKO świadczenie to nie przysługuje wówczas, gdy dziecko zostało umieszczone w pieczy zastępczej; rodzic został pozbawiony władzy rodzicielskiej; albo członkowi rodziny przysługuje za granicą świadczenie o podobnym charakterze do kapitału (z wyłączeniem świadczeń z państw UE/EFTA oraz Wielkiej Brytanii), chyba że przepisy szczegółowe stanowią inaczej.
Jak i kiedy należy złożyć wniosek o Rodzinny Kapitał Opiekuńczy?
W celu uzyskania pomocy należy złożyć w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych wniosek o Rodzinny Kapitał Opiekuńczy. Zgodnie z przepisami, osoba uprawniona może dokonać tego od pierwszego dnia, w którym dziecko kończy 9. miesiąc do końca miesiąca, w którym dziecko kończy 13. miesiąc. W przeciwnym razie świadczenie będzie zmniejszone o kwotę 500 złotych za każdy miniony miesiąc, który biegnie od ukończenia przez dziecko 12. miesiąca życia. Jeśli jest się rodzicem dziecka należy dostarczyć wniosek RKO-R, a w przypadku wystąpienia do sądu opiekuńczego z wnioskiem o przysposobienie dziecka - dokument RKO-O. Wniosek przesyła się wyłącznie drogą elektroniczną (PUE ZUS), podobnie jak ma to miejsce w przypadku innych świadczeń, jak np. 500+.
Jakie dokumenty należy dołączyć do wniosku dotyczącego Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego?
Wnioskodawca oprócz samego wniosku musi dostarczyć szereg konkretnych dokumentów, których treść stanowi podstawę do wydania decyzji o przyznaniu świadczenia. Mowa tutaj przede wszystkim o zaświadczeniu sądu opiekuńczego lub ośrodka adopcyjnego o prowadzonym postępowaniu sądowym w sprawie przysposobienia dziecka z datą wystąpienia do sądu (w przypadku przyjęcia dziecka na wychowanie); oświadczenie o dacie przyjęcia na wychowanie dziecka, w stosunku do którego wystąpiono do sądu z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia; decyzję albo zaświadczenie dyrektora szkoły publicznej o odroczeniu obowiązku szkolnego (jeżeli dziecko od 7 do 10 lat ma odroczony obowiązek szkolny); orzeczenie sądu o ustanowieniu opieki naprzemiennej – jeśli rodzic opiekuje się dzieckiem na przemian z drugim rodzicem (z którym się rozwiódł, żyje w separacji lub rozłączeniu) w porównywalnych i powtarzających się okresach; a także dokument potwierdzający charakter pobytu cudzoziemca w Polsce np. karta pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy”, kartę stałego pobytu (nie dotyczy to obywateli UE/EFTA).
Jak wypełnić wniosek o Rodzinny Kapitał Opiekuńczy?
Warto zastanowić się też nad tym, jak wypełnić wniosek o Rodzinny Kapitał Opiekuńczy, aby wszystko odbyło się zgodnie z przyjętymi zasadami? W celu wypełnienia wniosku trzeba zalogować się do swojego konta na PUE ZUS, następnie przejść do jednej z zakładek: Ogólny, Ubezpieczony albo Świadczeniobiorca i wybrać w menu bocznym - “Rodzinny Kapitał Opiekuńczy - Wniosek i Informacje - Utwórz nowy wniosek”. Wniosek można utworzyć ponadto wchodząc w zakładkę “Dokumenty i wiadomość” a kolejno w “Dokumenty robocze”, jak i również w “Usługi” i następnie “Katalog Usług”. W kolejnych krokach trzeba postępować zgodnie z instrukcjami zawartymi w samym dokumencie.
Jak długo przysługuje świadczenie z Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego?
Świadczenie RKO jest wypłacane co miesiąc w wysokości, aż do momentu, gdy beneficjent otrzyma całą, ściśle określoną kwotę. ZUS przekazuje środki na wskazany we wniosku numer rachunku bankowego. Warto dodać, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych na rozpatrzenie wniosku i wydanie decyzji ma 2 miesiące od dnia jego złożenia wraz z dokumentami.
Ile wynosi świadczenie wypłacane w ramach Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego?
Rodzinny Kapitał Opiekuńczy kiedy wypłaty? W praktyce następuje ona nie wcześniej niż w miesiącu, od którego przysługuje prawo do kapitału. Świadczenie wynosi 12 000 zł na dziecko i to rodzic może zdecydować, czy chce otrzymywać wypłaty w kwocie 500 zł przez dwa lata czy też 1000 zł przez rok. Wysokość świadczenia może być obniżona o 500 zł za każdy miesiąc w sytuacji, gdy wniosek został złożony po upływie ostatniego dnia miesiąc, w którym dziecko ukończyło 13. miesiąc albo po upływie ostatniego dnia . miesiąca od dnia, w którym wystąpiono do sądu o wszczęcie postępowania.
- Rodzinny Kapitał Opiekuńczy (RKO) jest świadczeniem dla rodziców lub opiekunów dzieci w wieku od 12. do 35. miesiąca życia, których celem jest częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowywaniem dziecka.
- Świadczenie przysługuje na drugie i kolejne dziecko w rodzinie, pod warunkiem, że dziecko mieszka z wnioskodawcą oraz jest przez niego utrzymywane.
- W celu uzyskania świadczenia należy złożyć wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, wraz z dokumentami takimi, jak zaświadczenie o postępowaniu sądowym w sprawie przysposobienia dziecka lub orzeczenie sądu o ustanowieniu opieki naprzemiennej.
- Świadczenie z RKO jest wypłacane co miesiąc, aż do osiągnięcia przez beneficjenta ściśle określonej kwoty.