Spis treści
Z artykułu dowiesz się:
- jaką kwotę komornik może zająć z pensji dłużnika i czy dotyczy to każdej umowy,
- czy świadczenia socjalne i fundusze emerytalne są chronione przed zajęciem,
- jak wygląda sprawa z kryptowalutami,
- i czy Twoje konto zagraniczne może zostać zajęte przez komornika.
Przeczytaj również: Zajęcie komornicze 2022 - najważniejsze informacje.
Czym jest kwota od zajęcia i ile wynosi w 2022 roku?
Komornik po wszczęciu postępowania egzekucyjnego ma prawo zająć konto bankowe i pobierać część dochodów. Istnieje jednak kwota wolna od zajęcia, na wysokość której wpływ ma minimalna krajowa w danym roku. W 2022 roku kwota minimalna wynosi 3010 zł brutto, więc dokładnie tyle musi pozostać na koncie osoby zadłużonej (komornik zostawia na koncie 2363,56 zł netto, chyba że zadłużony jest studentem do 26 roku życia). Jeśli zarabia on minimalną krajową, komornik nie może ściągnąć z konta nic. Wyjątek stanowią jedynie zadłużenia alimentacyjne - wtedy można zabrać nawet 60% wynagrodzenia minimalnego.
Czy w przypadku gdy dłużnik zarabia 20 000 zł netto, komornik może mu zabrać ponad 17 tysięcy zł? Okazuje się, że nie. Jest uprawniony do pobrania maksymalne 50% comiesięcznego zarobku. 60% tej kwoty zabiera się, gdy chodzi o zadłużenie alimentacyjne. Opisane wyżej przypadki dotyczą oczywiście umowy o pracę. Nie bez przyczyny inne umowy nazywa się "śmieciowymi", gdyż nie dają pewności, że w przypadku egzekucji z wynagrodzenia zadłużonemu zostaną jakiekolwiek środki do życia. W przypadku umowy zlecenie można postarać się, by komornik jej nie zajął. Trzeba jednak udowodnić, że jest to jedyny, stały dochód dłużnika.
Świadczenia socjalne wyłączone spod zajęcia komorniczego
Świadczeń socjalnych komornik zająć nie może, gdyż nie mają one charakteru dochodowego, a jedynie pomocowy. Jakich świadczeń nie może zająć komornik? Są to:
- świadczenia wychowawcze (Dobry Start lub 500 +),
- świadczenia rodzinne,
- świadczenia alimentacyjne,
- dodatki rodzinne (dla sierot zupełnych, pielęgnacyjne, dodatki porodowe, np. Becikowe).
Warto pamiętać, że w przypadku renty, emerytury czy zasiłku dla bezrobotnych najczęściej trzeba dostarczyć do banku pisemną zgodę organu egzekucyjnego. Najczęściej komornik może zabrać 25% emerytury i nieco więcej w przypadku zadłużenia alimentacyjnego.
Jakich przedmiotów komornik nie może zająć?
Niektórzy żyją w przekonaniu, że komornik może wejść do mieszkania dłużnika i wynieść z niego dosłownie wszystko, co przykuje jego uwagę. Nie jest to oczywiście prawda. Osoba zadłużona nie może pozostać bez środków do życia i podstawowych dóbr materialnych. Poniżej odpowiedź na pytanie, co może zabrać komornik, a czego nie może zająć komornik z mieszkania. W domu muszą pozostać:
- rzeczy, które uznaje się za niezbędne do życia (codzienne ubrania, żywność oraz opał, niezbędne sprzęty - pralka, lodówka czy kuchenka),
- przedmioty służące do nauki,
- rzeczy nienależące do osoby zadłużonej.
Czasem zdarzają się sytuacje, że komornik zabierze rzecz, która należy do kogoś innego. W takim przypadku można złożyć skargę za zajęcie mienia osób trzecich. Trzeba jednak pamiętać, by taką skargę złożyć jak najszybciej, zanim miejsce będzie miała licytacja komornicza. A komornik sądowy co może w takim razie zabrać? Wszystko, co nie jest niezbędne do życia, np. samochód czy biżuterię.
IKE i IKZE - czy są bezpieczne od zajęcia komorniczego?
IKE to Indywidualne Konto Emerytalne, natomiast IKZE – Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego. Są one nazywane trzecim – w tym przypadku dobrowolnym – filarem emerytalnym. Jego zadaniem jest dodatkowo zabezpieczyć finansowo osoby na emeryturze. Z tego rozwiązania korzystają głównie osoby, które pracowały w dużej mierze na podstawie umowy zlecenie lub umowy o dzieło i nie zdołały wypracować godnej emerytury. Czy środki zgromadzone przez dłużnika na takim koncie mogą zostać zajęte przez komornika? Jeśli chodzi o to, czego nie może zająć komornik w takim przypadku, to są to środki z ZUS-u oraz OFE. Jeśli chodzi o III filar, te pieniądze nie są całkowicie wolne od zajęcia. Komornik może złożyć wniosek o zajęcie środków zgromadzonych na koncie IKE lub koncie IKZE. Musi jednak uzyskać zgodę. Trzeba jednak przyznać, że nie jest to popularny sposób na przejmowanie należności.
Czy portfele kryptowalut są bezpieczne od zajęcia komorniczego?
Czym komornik może przejąć wirtualną walutę, czyli Bitcoiny? Ta waluta sprawia jeszcze nieco problemów polskiemu prawu, jednak pewne jest, że mogą one zostać przez komornika zajęte. Taka sytuacje miały już na świecie, jak i w Polsce miejsce. Po złożeniu wniosku o blokadę środków na koncie dłużnika, giełda musi zablokować środki, a następnie przekazać je komornikowi. Nie zdarza się to często, gdyż wierzyciele nie zawsze wiedzą o środkach zgromadzonych na giełdach kryptowalut. Co jeśli giełda zignoruje wniosek komornika? Musi ona odpowiedzieć, tak samo jak na zajęcie wynagrodzenia musi odpowiedzieć pracodawca, inaczej zostanie nałożona na te podmioty sporej wysokości grzywna. Oczywiście pracodawca często nie wie, co robić w przypadku zajęcia komorniczego pensji pracownika, zwłaszcza w przypadku, gdy będzie miał miejsce zbieg egzekucji komorniczych.
Konto w zagranicznym banku - nie takie proste do zajęcia
Komornik jest uprawniony do zajęcia kont bankowych dłużnika. Czy dotyczy to również kont zagranicznych? Władza komornika obowiązuje tylko na terenie Polski. Komornik w Polsce nie może więc sięgnąć po środki znajdujące się w banku w Norwegii. Może to jednak zrobić komornik w Norwegii, jeśli to właśnie tam doszło do zadłużenia. Teoretycznie jest to zgodny z prawem sposób na to, by dobrać się do konta zagranicznego. Komornik musi jednak uzyskać Europejski Tytuł Egzekucyjny, co jest trudną, kosztowną i dość czasochłonną procedurą, nie każdy się więc na taki sposób postępowania decyduje.
Akcje, obligacje i udziały - czy komornik może je zająć?
Komornik może zająć udziały, jakie posiada osoba zadłużona w danej spółce. Nie chodzi o same udziały, a o dochody, jakie generują. Jeśli środki są niewielkie, udziały mogą zostać sprzedane. Papiery wartościowe oraz akcje, a nawet zbywalne prawa majątkowe, również mogą zostać przez komornika zajęte.
- Komornik ma prawo zająć konto bankowe i pobierać część dochodów dłużnika, ale istnieje kwota wolna od zajęcia, na wysokość której wpływ ma minimalna krajowa w danym roku.
- Świadczenia socjalne, takie jak Dobry Start, 500+ czy świadczenia rodzinne, są wyłączone spod zajęcia komorniczego, podobnie jak rzeczy, które uznaje się za niezbędne do życia.
- Są konta, które mogą być wprowadzone w egzekucję, np. koncie IKZE, ale komornik musi uzyskać zgodę na zajęcie środków zgromadzonych na takim koncie.
- Kryptowaluty, takie jak Bitcoin, też mogą zostać przez komornika zajęte, po złożeniu wniosku o blokadę środków na koncie dłużnika.