Spis treści
Prawo do urlopu na żądanie zostało zapisane w kodeksie pracy. Zgodnie z art. 167 (2) pracodawca jest zobowiązany udzielić każdemu swojemu pracownikowi urlopu na żądanie, nie więcej jednak niż 4 dni w każdym roku kalendarzowym. Pracownik może wykorzystać przysługujące dni wolne jednorazowo lub zdecydować się na korzystanie z nich pojedynczo.
urlop-na-żądanie">Czym jest urlop na żądanie?
Urlop na żądanie to prawo pracownika, które oznacza możliwość wzięcia krótkotrwałego urlopu wypoczynkowego, do 4 dni w roku kalendarzowym. Można je wykorzystać bez konieczności wcześniejszego zaplanowania i uzyskiwania zgody pracodawcy z dużym wyprzedzeniem.
Pracownik ma obowiązek poinformować pracodawcę o zamiarze skorzystania z urlopu na żądanie najpóźniej w dniu jego rozpoczęcia, choć w praktyce zaleca się robić to jak najwcześniej, aby ułatwić organizację pracy.
Urlop na żądanie można wziąć w dowolnym celu, co oznacza, że pracownik nie musi uzasadniać jego wykorzystania i może go wykorzystać z różnych przyczyn osobistych – czy to nagłych spraw rodzinnych, załatwienia pilnych spraw osobistych, czy po prostu potrzeby odpoczynku. Jest to elastyczne rozwiązanie, które ma na celu umożliwienie pracownikom lepszego balansu między życiem zawodowym a prywatnym.
Urlop na żądanie nie jest dodatkowym urlopem wypoczynkowym. Są to 4 dni zawarte już w ogólnej puli urlopowej. Jeżeli pracownik nie skorzysta z urlopu na żądanie, to dni te są traktowane jako zwykłe dni urlopowe, które zatrudniony może wykorzystać zgodnie ze swoim uznaniem i w terminie ustalonym z pracodawcą.
Odrębną kwestią jest fakt, że pracownik nie może uzbierać większej liczby urlopu na żądanie niż właśnie 4. Dzieje się tak dlatego, że te dni się nie kumulują - w każdym roku kalendarzowym pracownik ma wyłącznie 4 dni. Jeżeli z nich nie skorzysta, to może je wybrać w kolejnym roku, ale już na zasadzie klasycznego urlopu. Takie stanowisko zaprezentował również Główny Inspektorat Pracy.
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 4 500-4 950 zł brutto / mc
- Występa
Stolarz
Randstad Polska Sp. z o.o.
- Bielsko-Biała
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 4 500-4 950 zł netto / mc
- Bliżyn
Operator maszyn produkcyjnych/pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 5 100-6 000 zł brutto / mc
- Kielce
Kiedy zawnioskować o dzień urlopu?
Pracownik może wybrać dzień, w którym skorzysta z urlopu na żądanie. Pracodawca może odmówić udzielenia go w sytuacjach szczególnie uzasadnionych, takich jak ważne potrzeby organizacyjne firmy lub gdy zaplanowane wcześniej obowiązki pracownika, do których wykonania jest niezbędny i w których nikt nie może go zastąpić. Decyzja o odmowie powinna być jednak wyjątkiem i opierać się na rzeczywistych, obiektywnych przesłankach, które uniemożliwiają pracodawcy zwolnienie pracownika z obowiązków na żądany przez niego czas.
Alternatywa dla urlopu na żądanie?
Z urlopu na żądanie korzystają pracownicy potrzebujący dnia wolnego na załatwienie swoich spraw, ale również ci, którzy z różnych powodów nie mogą dotrzeć do zakładu pracy na czas. Jeżeli Twój szef nie wyraża zgody na to, byś skorzystał z dnia wolnego, to możesz zdecydować się na inne rozwiązanie. O czym mowa?
W kodeksie pracy została uregulowana możliwość wyjścia pracownika z firmy w celu załatwienia swoich prywatnych spraw. Zatrudniony powinien zgłosić taką potrzebę swojemu przełożonemu i uzyskać jego zgodę. Zależnie od wewnętrznych regulaminów, może być wymagane złożenie pisemnego wniosku lub zgłoszenie w systemie ewidencji czasu pracy. W niektórych przypadkach wyjście takie może być potraktowane jako czas pracy, w innych – jako nieobecność niepłatna lub odliczone z puli urlopu na żądanie.
Urlop od siły wyższej
Urlop z powodu siły wyższej to nowa opcja w polskim prawie pracy, umożliwiająca pracownikom wolne w sytuacjach nadzwyczajnych i nieprzewidzianych, które wymagają ich obecności poza miejscem pracy. Może być udzielany na wniosek pracownika na maksymalnie 2 dni lub 16 godzin rocznie. Pracownik otrzymuje 50% wynagrodzenia za czas takiego urlopu.
Opieka na dziecko i L4 na dziecko
Rodzicom przysługuje do 2 dni opieki na zdrowe dziecko, jednak ustawodawca przewidział także inną opcję.
Mowa o zasiłku opiekuńczym, określanym także jako „L4 na dziecko”. Limit dni zależy od wieku dziecka, przy czym rodzice dzieci do 14 roku życia mają prawo do 60 dni zwolnienia w roku kalendarzowym. Wysokość zasiłku wynosi 80% podstawy wymiaru zasiłku i jest wypłacana od pierwszego dnia podlegania ubezpieczeniu chorobowemu. Aby otrzymać zasiłek, rodzic musi złożyć wniosek w swoim płatniku składek lub przez PUE ZUS elektronicznie.
Rodzice nie mogą korzystać z zasiłku opiekuńczego jednocześnie, z wyjątkiem sytuacji, gdy jedno dziecko jest chore, a drugie przebywa w szpitalu i wymaga opieki. Limit dni opieki zależy od wieku dziecka, przy czym rodzice dzieci powyżej 14 roku życia mogą korzystać z opieki przez maksymalnie 14 dni w roku.
Wniosek o zasiłek opiekuńczy należy przedłożyć płatnikowi składek (pracodawcy) jak najszybciej. W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej można samodzielnie złożyć wniosek do ZUS. Ważne jest, że ZUS ani pracodawca nie wypłaca zasiłku sam z siebie – konieczne jest złożenie wniosku.
To rozwiązanie może pomóc pracodawcy
Zdecydowana większość pracodawców uważa, że korzystanie przez pracowników z urlopu na żądanie może powodować problemy organizacyjne w zakładzie pracy. Być może części z tych sytuacji udałoby się uniknąć poprzez wprowadzenie przez pracodawcę godzinnej przerwy w ciągu dnia. Pracownik mógłby ją wykorzystać w dowolnym celu, również na załatwienie swoich prywatnych spraw. To jednak, czy pracownik będzie mógł skorzystać z dłuższej przerwy, zależy wyłącznie od pracodawcy – nie każdy decyduje się na zastąpienie 15-minutowych pauz jedną dłuższą, czyli właśnie godzinną.
Podsumowanie
Urlop na żądanie stanowi ważne uprawnienie pracowników zapisane w kodeksie pracy, które pozwala na uzyskanie 4 dni wolnych w ciągu roku kalendarzowego. Pracodawca może odmówić udzielenia urlopu na żądanie tylko w szczególnie uzasadnionych sytuacjach, co powinno być wyjątkiem opartym na obiektywnych przesłankach. Dla tych, którzy nie mogą skorzystać z urlopu na żądanie, istnieje alternatywa w postaci możliwości wyjścia z pracy celem załatwienia prywatnych spraw, ale i to zależy od decyzji pracodawcy.
Warto także zaznaczyć, że istnieje możliwość skorzystania z urlopu z powodu siły wyższej, który umożliwia pracownikom wolne w sytuacjach nadzwyczajnych i nieprzewidzianych. Należy pamiętać, że w przypadku tego rodzaju urlopu pracownik otrzymuje 50% wynagrodzenia za czas wolny.
Dodatkowo, rodzicom przysługuje zasiłek opiekuńczy i dni na opiekę na dziecko.
Wszystkie te możliwości mają na celu zwiększenie elastyczności i wsparcia dla pracowników w zarządzaniu swoim czasem i życiem prywatnym, co może przyczynić się do poprawy work-life balance. Jednak, decyzja o skorzystaniu z tych uprawnień powinna być dostosowana do indywidualnych potrzeb i okoliczności każdego pracownika oraz podlegać uzgodnieniu z pracodawcą.
To może Cię również zainteresować
