Spis treści
Umowa zlecenie – definicja
"Przez umowę zlecenie przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie" – taka jest istota umowy ujęta w art. 734 Kodeksu cywilnego. Dla stron, które zamierzają podpisać umowę zlecenie, istotne powinno być to, że nie musi być to pojedyncza czynność – równie dobrze strony mogą umówić się na cykliczne wykonywanie prac czy szereg rodzajowo określonych czynności prawnych.
Na czym polega umowa zlecenie?
Umowa zlecenie bywa nazywana umową o świadczenie usług i zawiązywana jest w celu wykonania zadań określonych w zleceniu, na warunkach i w okresie czasu ustalonych umową. Jest to umowa cywilnoprawna, a więc nie nawiązuje się w jej przypadku stosunku prawnego, który zapewnia przywileje pracownicze, jest ona także inaczej oskładkowana w zależności od innych źródeł dochodu – przeliczniki można sprawdzić poprzez kalkulator wynagrodzeń. Jednocześnie cywilno-prawny charakter zatrudnienia wiąże się z większą swobodą w wykonywaniu zlecenia i rozwiązywaniu umowy.
Dla poszukujących pracy zwykle największy problem polega na myleniu umowy zlecenia z innym kontraktem, czyli umową o dzieło. Warto wiedzieć, że te dwie umowy różnią się od siebie pod wieloma względami. Z tego powodu stosowanie ich naprzemiennie jest błędem. Aby zatem np. ZUS nie zakwestionował podpisanego dokumentu (jako umowy fikcyjnej lub w celu ominięcia konieczności odprowadzania składek) warto wiedzieć, czym charakteryzuje się zlecenie i kiedy skorzystać z takiej umowy.
To wszystko ma związek z kosztami. Umowa zlecenie jest znacznie tańszą formą zatrudnienia pracownika i dlatego pracodawca chętnie oferuje ją kandydatom na dane stanowisko pracy.
Pracownicy jednak mają możliwości ubiegania się o swoje prawa, co przewiduje ustawa. Zleceniobiorca w spornych przypadkach może dochodzić w sądzie ustalenia istnienia stosunku pracy.
Zatrudnienie na umowę zlecenie – warunki
Biorąc pod uwagę wady i zalety umowy zlecenie, należy też pamiętać, że jest ona dokumentem posiadającym pewne określone skutki prawne. Gdy dochodzi do podpisania umowy zlecenie, zleceniobiorca powinien szczegółowo porozumieć się ze zleceniodawcą co do obowiązków oraz prawa. Ustawodawca w przypadku takich umów daje duży wachlarz możliwości, co do zakresu jej konstrukcji. W takiej umowie pracodawca może więc przyznać zatrudnionemu na umowę zlecenie uprawnienia, które należą się pracownikom zatrudnionym na umowie o pracę. Pracownik może wtedy w pewnych przypadkach zakwestionować cywilnoprawny charakter współpracy z firmą.
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 4 500 zł brutto / mc
- Kajetanów
Operator maszyn produkcyjnych/pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 5 100-6 000 zł brutto / mc
- Nowiny
Stolarz
Randstad Polska Sp. z o.o.
- Bielsko-Biała
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 4 500-4 950 zł brutto / mc
- Bodzentyn
Minusy umowy zlecenie
Trzeba zdawać sobie sprawę, że umowa zlecenie to nie tylko korzyści z elastyczności pracy i możliwości zatrudnienia u kilku pracodawców jednocześnie. Pracownik zatrudniony na umowę zlecenie nie ma prawa do płatnego urlopu wypoczynkowego czy wychowawczego. Nie przysługuje mu też zwolnienie z pracy z tytułu opieki nad dziećmi. W takiej formie zatrudnienia nie ma także odprawy pieniężnej w przypadku zwolnienia z pracy, dodatków za pracę w godzinach wieczornych, nocnych czy w sobotę. Zleceniobiorca wcale nie musi być też wysłany na badania kontrolne, co także znacząco różni się od innych form zatrudnienia.
Pracownicy zatrudnieni na umowę zlecenie mogą mieć także problemy związane z organizacją pracy i sprawami porządkowymi. Może to dotyczyć terminowości wypłaty wynagrodzenia oraz spraw związanych z nieobecnością w pracy, jeżeli nie zostało to uwzględnione wcześniej. Na podstawie tych powyższych przykładów widać niekorzystne dla zleceniobiorcy cechy, jakimi charakteryzuje się współpraca na taką umowę.
Umowa zlecenie również z pełnomocnictwem
Osoba, która przyjmuje wykonanie zleconych czynności prawnych, może otrzymać pełnomocnictwo. Wówczas działa ona jako zastępca bezpośredni, czyli w imieniu swojego zleceniodawcy. Jeżeli strony zrezygnują z pełnomocnictwa, osoba wykonująca zlecenie będzie działała we własnym imieniu (w literaturze taki stan rzeczy nazywa się zastępstwem pośrednim). Warto wskazać, że najczęściej taki wariant pozwala na ukrycie prawdziwego zleceniodawcy. Ma to znaczenie np. przy nabywaniu dóbr (ruchomości lub nieruchomości).
Zgodnie z art. 734 § 2 Kodeksu cywilnego: W braku odmiennej umowy zlecenie obejmuje umocowanie do wykonania czynności w imieniu dającego zlecenie. Przepis ten nie uchybia przepisom o formie pełnomocnictwa.
Umowa zlecenie – wynagrodzenie
Istotną kwestią przy omawianiu kwestia wynagrodzenia na umowie zlecenie. Jeżeli z podpisanej przez strony umowy nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonane czynności powinien on takie otrzymać. W praktyce oznacza to, że umowa zlecenie może być wykonywana nieodpłatnie, gdyż ustawodawca przewiduje taką możliwość. Strony powinny jednak zadbać o to, aby w umowie znalazł się taki zapis. Konieczne jest to po to, aby kwestia wynagrodzenia nie była przyczyną późniejszych sporów.
Zgodnie z art. 735 § 2, gdy nie ma obowiązującej taryfy, a nie umówiono się na wysokość wynagrodzenia, zleceniobiorcy należy się wynagrodzenie odpowiadające wykonanej pracy.
Wydatki na poczet zlecenia
Poza wynagrodzeniem zleceniobiorca może dochodzić innych praw. Mowa o zwrocie wydatków, jakie poniósł, aby prawidłowo wykonać zlecenie. Warto wskazać, że należy mu się kwota powiększona o odsetki ustawowe, choć strony mogą umówić się inaczej w tym względzie. Inną możliwością jest żądanie przez zleceniobiorcę zaliczki na poczet przewidywanych wydatków. Jeżeli zleceniodawca odmówi, osoba wykonująca zlecenie może wypowiedzieć umowę bez ponoszenia konsekwencji.
Czym się różni umowa zlecenie od umowy o pracę?
Umowa zlecenie czy zlecenia różni się od umowy o pracę pod wieloma względami. Przede wszystkim umowa o pracę to stosunek pracy, który jest regulowany za pomocą przepisów Kodeksu pracy. W przypadku umowy zlecenia nawiązuje się stosunek cywilnoprawny, który jest regulowany Kodeksem cywilnym. Pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę musi otrzymywać co najmniej minimalne wynagrodzenie, a także dodatkowe dni wolne, dodatki za pracę w niedziele i święta oraz pracę w porze nocnej. Na umowie zlecenie obowiązuje minimalna stawka godzinowa, a pracownik nie może liczyć na żadne dodatki. Na pewno zdecydowanie mniej korzyści dla pracownika zapewnia umowa zlecenie. Wady i zalety tego rozwiązania trudno ocenić jednoznacznie.
Pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy zlecenia nie przysługuje płatny urlop wypoczynkowy, opieka nad dzieckiem, urlop okolicznościowy ani prawo do przerwy wliczanej do czasu pracy. Co więcej, nie mają oni zapewnionej ochrony przed zwolnieniem ani odprawy z tytułu rozwiązania umowy z przyczyn niedotyczących pracownika. Na umowie zleceniu nie można też korzystać z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Podstawowe cechy umowy zlecenia to również brak ograniczeń w formie maksymalnych norm czasu pracy. Co więcej, pracownik nie może liczyć na dodatkowe wynagrodzenie w przypadku przekroczenia norm pracy.
Zaletą tego rozwiązania jest to, że można podpisać dwie umowy zlecenie, a nawet więcej, jeśli jest taka konieczność. Pracownikowi nie przysługuje jednak wynagrodzenie chorobowe, a wszelkie spory są rozstrzygane przed sądami cywilnymi. Osoba zatrudniona na umowę zlecenie może dobrowolnie odprowadzać składkę chorobową – wówczas możliwe jest korzystanie ze świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku macierzyńskiego oraz zasiłku opiekuńczego. Każdy z tych zasiłków i świadczeń przysługuje bez dodatkowych wymagań w przypadku umowy o pracę. Co więcej, jeśli pojawią się jakieś spory, to są one rozstrzygane przez sądy pracy. Pracownik zatrudniony w ramach stosunku pracy jest chroniony przez Kodeks pracy, który jest znacznie bardziej rygorystyczny niż Kodeks Cywilny.
Rozwiązanie umowy zlecenie
W przypadku, gdy z ważnych przyczyn zleceniobiorca lub zleceniodawca chce rozwiązać zawartą umowę zlecenie, nie wiąże się to, jak w przypadku umowy o pracę, z okresem wypowiedzenia i może być przeprowadzone ze skutkiem natychmiastowym. Wówczas trzeba jedynie uzasadnić, dlaczego decydujemy się na przerwanie współpracy. W przypadku, gdy nie mamy do czynienia z ważnym powodem, zleceniodawca jest zobowiązany wypłacić odszkodowanie za straty wynikłe z rozwiązania umowy zlecenie (art. 746 § 1 Kodeksu cywilnego). Również zleceniobiorca, gdy zrywa umowę bez ważnego powodu, powinien zrekompensować szkodę poniesioną w związku z tym przez drugą stronę.
To może Cię również zainteresować
