Spis treści
Choć praca tymczasowa jest niezwykle popularna i powiedziano o niej wiele, wciąż niewielu pracowników wie, jakie ma prawa. Zacząć trzeba od regulacji prawnych. Tych jest całkiem sporo, m.in.: ustawa z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych, rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26 stycznia 2009 r. w sprawie agencji zatrudnienia czy dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie pracy tymczasowej. Czy warto podjąć pracę przez agencję? Na jakich zasadach działają agencje pracy tymczasowej? Wyjaśniamy poniżej.
Agencja pracy tymczasowej – specyfika działania
W jaki sposób działa agencja pracy? Jej zadanie koncentruje się na wysyłaniu pracowników do konkretnych pracodawców (którzy fachowo są zwani pracodawcami użytkownikami) zgodnie ze zgłoszonym przez nich zapotrzebowaniem. W praktyce zatem to zarządzający w agencji pracy tymczasowej są odpowiedzialni za przeprowadzenie rekrutacji i wyłonienie kandydatów posiadających konkretne umiejętności czy kwalifikacje.
Źródło: jobsplus.pl
Agencja pracy tymczasowej tworzy więc trójstronny stosunek pracy pomiędzy pracownikiem tymczasowym, użytkownikiem – zleceniodawcą i pośrednikiem, czyli agencją. Podmiotem zatrudniającym jest sama agencja pracy i to właśnie ona wypłaca pracownikom wynagrodzenia. Z kolei pracownicy są podwładnymi zleceniodawcy i muszą wykonywać polecenia przełożonego, które oczywiście nie mogą wychodzić poza zakres obowiązków zawartych w umowie o pracę tymczasową.
Jakie korzyści niesie za sobą działalność tego typu agencji? Z punktu widzenia pracodawcy jest to stały dostęp do zasobów siły roboczej niezbędny głównie przy nagłych brakach kadrowych lub zleceniach sezonowych. Pracodawca taki nie musi tracić czasu na formalności oraz żmudny proces rekrutacji – to właśnie agencja pracy tymczasowej dostarcza mu gotowych pracowników. Tym samym odprowadzenie składek, rozliczanie czasu pracy oraz prowadzenia dokumentacji pracownika również należy do zadań agencji.
Z kolei z punktu widzenia osób poszukujących pracy, agencje pracy tymczasowej dają dostęp do wielu zleceń sezonowych. Dlatego osoby, które nie są w stanie podjąć pracy w pełnym wymiarze lub zwyczajnie szukają zajęcia w wolnych chwilach zamiast poszukiwać pracodawcy samodzielnie, mogą zrobić to za pośrednictwem agencji.
Nie oznacza to jednak, że kandydat, który nawiązuje kontakt z agencją w odpowiedzi na ogłoszenie o pracy, jest obarczany koszta. W takim przypadku leżą one po stronie opłacającego cały proces rekrutacji, czyli pracodawcy.
Z usług agencji pracy tymczasowej często korzystają także uczniowie oraz studenci w okresie wakacyjnym, a także osoby bezrobotne, które mają problem ze znalezieniem zajęcia. Z kolei sama agencja pośrednictwa pracy czerpie profity z zarządzania pracownikami, opłacanego przez zleceniodawców. A jak wygląda prowadzenie takich usług w Polsce?
Założenie agencji pracy tymczasowej wymaga spełnienia określonych warunków m.in. terminowego odprowadzania składek i podatków, niekaralności i braku ogłoszeń upadłości poprzednio prowadzonych przedsiębiorstw. Na tej podstawie marszałek urzędu wojewódzki miasta, w którym mieści się siedziba agencji, wydaje certyfikat poświadczający legalną działalność agencji. Zawsze warto poprosić o okazanie ważnego certyfikatu, jeszcze przed podpisaniem umowy z agencją pracy tymczasowej.
Umowa o pracę tymczasową
Gdy mowa o pracy tymczasowej za granicą czy w kraju, nie można zapomnieć, że pracownik tymczasowy musi otrzymać umowę. To na jej podstawie będzie wykonywał powierzone mu zadania. Podobnie wygląda kwestia umowy z pracodawcą-użytkownikiem. Proces zawierania umowy z agencją pracy tymczasowej rozpoczyna umowa cywilnoprawna ze zleceniodawcą. Na jej podstawie określa się:
- rodzaj pracy powierzanej pracownikowi tymczasowemu,
- wymagania kwalifikacyjne,
- planowany okres świadczenia pracy tymczasowej,
- wymiar czasu pracy oraz miejsce wykonywania.
Takie ustalenia uprawniają agencję do rozpoczęcia procesu rekrutacji na konkretną posadę. Po znalezieniu pracownika agencja nadal prowadzi jego akta i dokumentację, ponieważ to z nią podpisuje on umowę zatrudnienia.
Źródło: gazetaprawna.pl
Przed zawarciem umowy o pracę tymczasową z kandydatem uzgadnia się na piśmie podstawowy zakres informacji dotyczących współpracy. W samej umowie określa się natomiast datę zawarcia, strony umowy i jej rodzaj. Należy także wskazać pracodawcę użytkownika i ustalony okres świadczenia pracy tymczasowej. Oprócz tego w umowie powinny znaleźć się wpisy o warunkach zatrudnienia (rodzaj pracy, wymiar czasowy oraz miejsce wykonywania). Końcowa sekcja to podanie wysokości wynagrodzenia za pracę oraz termin i sposób jego wypłacania.
Oczywiście zatrudnionemu w oparciu o umowę pracy tymczasowej przysługuje okres wypowiedzenia. W przypadku pracy tymczasowej zasady są o wiele mniej skomplikowane niż w tradycyjnych umowach o pracę. Jeśli umowę zawarto na okres krótszy niż 2 tygodnie, okres wypowiedzenia wynosi 3 dni. Gdy stosunek pracy ustalono na czas dłuższy niż 2 tygodnie, pracownikowi przysługuje tygodniowy okres wypowiedzenia. Świadectwo pracy wystawia agencja pracy tymczasowej.
- na czas określony
- na czas wykonywania określonej pracy.
Umowę na czas określony pracownik agencji jest zobowiązany zaproponować wówczas, gdy wykonywana praca będzie nosiła znamiona stosunku pracy. Jeżeli tych jest brak, to strony mogą podpisać jedną z umów cywilnoprawnych: umowę zlecenie lub umowę o dzieło, które obowiązują do momentu wykonania danej pracy. W praktyce zatem pracownik tymczasowy nie zawsze musi pracować w oparciu o tzw. „śmieciówki”. Osoby, które podpiszą umowę o pracę, nabywają prawo do urlopu i wszystkich należnych im świadczeń wynikających z faktu nawiązania stosunku pracy.
Pracownik tymczasowy nie wykona każdej pracy
Ochrona pracowników tymczasowych wyraża się m.in. w tym, że nie mogą oni wykonywać pracy każdego rodzaju. Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami, pracownik tymczasowy nie może wykonywać pracy szczególnie niebezpiecznej. Ogólne przepisy BHP wskazują, że są to prace wykonywane w zbiornikach, kanałach, wewnątrz urządzeń technicznych i innych niebezpiecznych przestrzeniach. Ponadto prace rozbiórkowe i montażowe, prace przy użyciu materiałów niebezpiecznych oraz prace na wysokości. Nie powinien on też przejąć obowiązków zawodowych pracownika, który strajkuje.
Szczególna ochrona pracownika zatrudnionego w oparciu o umowę o pracę tymczasową dotyczy również tego, że ma on prawo – nawet w trakcie bycia zatrudnionym przez jedną agencję pracy tymczasowej – współpracować z innymi podmiotami, w tym również konkurencyjnymi agencjami pracy tymczasowej. Takie rozwiązanie, z punktu widzenia zatrudnionego przez agencję jest bardzo korzystne, bo pozwala mu w wolnym czasie szukać stabilnej posady lub dorabiać.
Źródło: Raport PFHR Rynek agencji zatrudnienia w 2018 r.
Agencja pracy tymczasowej za granicą
Warto wspomnieć także o agencjach oferujących dorobek poza granicami naszego kraju. W zależności od kraju, w jakim przyjdzie nam być zatrudnionym, możemy się spotkać z nieco innymi warunkami zatrudnienia i różnym zakresem działań takiej agencji.
Agencje pracy tymczasowej za granicą funkcjonują zarówno jako biura w Polsce, jak i w poszczególnych państwach, warto jednak zawsze szczegółowo omówić z nimi zasady współpracy i koszty, jakimi obarczany jest pracownik. Może się bowiem okazać, że agencja wywiąże się z obowiązku zapewnienia pracy danej osobie tylko w takim wymiarze, by był on zdolny opłacić jej usługi. Zanim więc podejmiemy współpracę z agencją pracy za granicą, sprawdźmy opinie o danej agencji, dobrze prześledźmy umowę i zapewnijmy sobie realne wsparcie, za które gotowi jesteśmy zapłacić.
Kilka ograniczeń, o których trzeba pamiętać
Podstawowym ograniczeniem, o którym musi pamiętać zleceniodawca, jest dozwolony czas zatrudnienie pracownika tymczasowego. Ustawodawca dopuszcza korzystanie z usług pracownika przez maksymalnie 18 miesięcy na każde 36 miesięcy. Ma to na celu regulację rynku pracy i ochronę istoty pracy tymczasowej, która co do zasady nie może przyjąć postaci długotrwałej.
Źródło: Raport PFHR Rynek agencji zatrudnienia w 2018 r.
Choć pracownik tymczasowy zatrudniony na podstawie umowy o pracę ma swoje prawa, nie można zapomnieć, że świadczenie przez niego pracy tylko przez określony czas powoduje, że faktycznie ma mniej praw. Jako przykład należy wskazać możliwość skorzystania z urlopu na żądanie. Pracownik tymczasowy nabędzie prawo do takiego urlopu, ale tylko wówczas, gdy będzie świadczył pracę na rzecz pracodawcy przez okres co najmniej 6 miesięcy. W przeciwnym razie nie będzie on mógł skorzystać z urlopu na żądanie, powołując się na art. 167 § 2 Kodeksu pracy.
Podopieczny agencji pracy tymczasowej posiada także szereg przywilejów, wynikających w ogólnego prawa do równego traktowania. Pracodawca oraz jego podwładni nie mogą dyskryminować pracowników tymczasowych i muszą zapewnić im dostęp do wszystkich przedmiotów oraz urządzeń firmowych na tej samej zasadzie co pracownikom etatowym. Z kolei w przypadku nadużyć ze strony przełożonego, pracownik tymczasowy może powołać się na ustalone warunki zatrudnienia i ubiegać się o odszkodowanie.
Jak widać agencje pracy tymczasowej to obecnie sposób na organizację potrzeb kadrowych rynku pracy, zwłaszcza działające na rzecz wygody pracodawcy. Z kolei z punktu widzenia pracownika poszukującego pracy, usługi agencji to także szereg profitów i możliwość dorobienia na korzystnych warunkach i przy zachowaniu podstawowych standardów pracowniczych.