Spis treści
Każdemu z nas zdarza się zmagać z nieprzewidzianymi okolicznościami, które psują nasze plany. Choć pracownik ma obowiązek wykonywać pracę w określonych dniach i godzinach ustalonych w umowie, zdarza się, że z różnych przyczyn nie może tego zrobić. Sprawdź, w jakich sytuacjach można nie przyjść do pracy bez przykrych konsekwencji.
Nie możesz przyjść do pracy? Usprawiedliwiona nieobecność w pracy
Najczęściej usprawiedliwianymi nieobecności w pracy są okresy, w których pracownik był chory. Kwestie związane ze sposobem, w jaki zatrudniony oraz jak powinien poinformować swojego pracodawcę o absencji, zostały uregulowane w krajowym ustawodawstwie. I tak zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 roku w sprawie usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy, zatrudniony powinien uprzedzić pracodawcę o przyczynie, jak i przewidywanym okresie nieobecności w pracy, jeżeli przyczyna tej nieobecności jest z góry wiadoma lub możliwa do przewidzenia. W przypadku choroby często jest to niemożliwe i wówczas też pracownik zobowiązany jest niezwłocznie zawiadomić pracodawcę o przyczynie swojej nieobecności i przewidywanym okresie jej trwania, nie później jednak niż w drugim dniu absencji.
Powiadomienie pracodawcy powinno odbyć się zgodnie z przepisami prawa pracy, które obowiązują w danym zakładzie pracy. Jeżeli takich wytycznych brak, to pracodawca powinien zostać przez zatrudnionego poinformowany osobiście, przez inną osobę, telefonicznie lub za pomocą innego środka łączności. W przypadku wysłania wiadomości drogą pocztową, za datę zawiadomienia – zgodnie z przepisami – uważa się datę stempla pocztowego.
urlop-wypoczynkowy">Nieobecność usprawiedliwiona a urlop wypoczynkowy
Usprawiedliwioną nieobecnością w zakładzie pracy będzie również ten okres, w którym pracownik przebywa na urlopie wypoczynkowym. Zgodnie jednak z art. 163§1 Kodeksu pracy, na urlop taki odpowiednią zgodę musi wyrazić sam pracodawca: "Urlopy powinny być udzielane zgodnie z planem urlopów. Plan urlopów ustala pracodawca, biorąc pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy". W przypadku zaistnienia istotnych przyczyn zarówno po stronie pracownika, jak i pracodawcy możliwe jest przesunięcie terminu urlopu, niemniej i w takim przypadku zainteresowane strony powinny się w tej kwestii porozumieć.
Z punktu widzenia pracownika istotne jest, że nie może on korzystać ze swojego urlopu wypoczynkowego bez wyraźnej zgody zatrudniającego. Ponadto, jeżeli zatrudniony musiał przerwać przysługujący mu odpoczynek z powodu choroby, to urlop zostaje automatycznie przerwany. Oznacza to tyle, że po upływie terminu zwolnienia lekarskiego powinien on powrócić do pracy i ustalić ze swoim pracodawcą kolejny termin urlopu. W przypadku zgody zatrudniającego nic nie stoi na przeszkodzie, aby przysługujący urlop pracownik wykorzystał w terminie bezpośrednio po zwolnieniu lekarskim.
Szczegółowo o konsekwencjach nieobecności na poszczególnych rodzajach urlopów można się dowiedzieć z poświęconej im prezentacji Marty Wasil:
Inne zdarzenia losowe skutkujące nieobecnością usprawiedliwioną
Nieobecność pracownika w zakładzie pracy będzie również usprawiedliwiona wówczas, gdy miejsce będą miały inne zdarzenia losowe. I tak każdy z zatrudnionych ma prawo do wykorzystania przysługującego mu urlopu na żądanie w wymiarze 4 dni w każdym roku kalendarzowym. W tym przypadku pracownik nie musi uzgadniać z pracodawcą terminu wykorzystania tego urlopu, ma jedynie obowiązek poinformować zatrudniającego o jego wykorzystaniu najpóźniej w dniu, w którym korzysta z tego urlopu.
W przypadku zdarzeń takich, jak: ślub, urodzenie się dziecka czy pogrzeb bliskiej osoby, pracodawca jest zobowiązany udzielić urlopu okolicznościowego, przy czym termin urlopu powinien być ściśle powiązany ze zdarzeniem. Dalej, usprawiedliwioną nieobecnością pracownika w firmie będzie również fakt, iż został on wezwany do stawienia się przed organem administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, sądu, policji lub też organu prowadzącego postępowanie w sprawach o wykroczenie. W tym przypadku pracodawca będzie musiał usprawiedliwić nieobecność pracownika, jeżeli ten wskaże prawidłową podstawę, czyli imienne wezwanie do stawienia się w danym dniu przed organem, który wezwanie to wystawił.
Nieobecność usprawiedliwiona płatna
Usprawiedliwiona nieobecność w pracy bez prawa do wynagrodzenia to rzadkość, najczęściej tego typu nieobecności są płatne. Oczywiście według kodeksu pracy każdy pracownik musi przestrzegać czasu pracy, który ustalony jest w danym miejscu pracy. Zdarzają się jednak sytuacje, kiedy niezbędne jest zwolnienie od pracy. Nie chodzi tu tylko o urlop wypoczynkowy czy zwolnienia wynikające z rodzicielstwa, ale także inne zwolnienia, przy których zachowane jest prawo do wynagrodzenia. Nieobecność usprawiedliwiona w pracy obejmuje m.in. badania lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania czynności na danym stanowisku pracy. Badania lekarskie dzielą się na wstępne oraz kontrolne i okresowe. Powinny być wykonywane w godzinach pracy, jeśli oczywiście jest taka możliwość.
Źródło: https://www.pip.gov.pl/pl/f/v/144717/Usprawedl%20Nieobecn.pdf
Kiedy jeszcze zdarzyć się może usprawiedliwiona obecność w pracy? Kodeks pracy jasno określa, że dotyczy to także honorowych dawców krwi – pracodawca ma obowiązek zwolnić taką osobę z pracy na cały dzień lub na jego część, w zależności od zaświadczenia ze stacji krwiodawstwa. Za czas zwolnienia pracownikowi przysługuje wynagrodzenie. Urlop okolicznościowy to kolejne usprawiedliwienie nieobecności w pracy. Kodeks pracy określa, że pracownikowi należą się 2 dni płatnego urlopu w przypadku ślubu pracownika, urodzenia się pracownikowi dziecka oraz zgonu i pogrzebu małżonka, ojca, matki, macochy, ojczyma lub dziecka. Jeden dzień należy się w przypadku ślubu dziecka pracownika, a także zgonu i pogrzebu bliskich krewnych.
Usprawiedliwienie nieobecności w pracy jest możliwe także w sytuacji, gdy pracownik odbywa zajęcia związane z programem szkoleń (dotyczy pracowników młodocianych) oraz gdy uczestniczy w zajęciach dydaktycznych w szkole wyższe, zawodowej, jednostce badawczo-rozwojowej lub placówce naukowej. Pracodawca ma obowiązek zwolnić pracownika, będącego członkiem OSP, ochotniczej drużyny ratowniczej w Służbie SAE lub GOPR na czas udziału w akcjach ratunkowych. Zwolnienie przysługuje również wtedy, gdy pracownik został wezwany do stawienia się przed organem administracji państwowej, prokuraturą, policją, sądem, samorządem terytorialnym czy komisją wojskową.
To może Cię również zainteresować
Zwolnienie lekarskie - ile można chorować i co oznaczają kody na zwolnieniach?