Spis treści
Sytuacje, w których konieczne jest stworzenie Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, reguluje ustawa z 4 marca 1994 roku o Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych. Zgodnie z przepisami, obowiązek stworzenia takiego funduszu ma każdy pracodawca, który zatrudnia 20 pracowników. Trzeba przy tym pamiętać, że samo to, czy fundusz zostanie utworzony, zależy przede wszystkim od ilości osób zatrudnionych w dniu 1 stycznia danego roku kalendarzowego i to w przeliczeniu na pełne etaty. Z drugiej strony nawet pracodawca, który zatrudnia wymaganą liczbę osób, nie będzie zmuszony do tego obowiązku, jeżeli wprowadzi odpowiednie postanowienia w tym przedmiocie choćby w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie.
Co w przypadku mniejszej liczby pracowników?
Choć tworzenie funduszu socjalnego jest uzależnione od liczby pracowników, trzeba wskazać, że pewne obowiązki mają też podmioty zatrudniające mniejszą liczbę osób. I tak pracodawcy, którzy na dzień 1 stycznia danego roku kalendarzowego nawiązali stosunek pracy z mniej niż 20 pracownikami, mogą albo otworzyć fundusz socjalny lub też wypłacać świadczenie urlopowe. Inna możliwość dotyczy tych podmiotów, które nie są objęte układem zbiorowym pracy i jednocześnie nie są zobowiązane do wydania regulaminu wynagrodzenia. W takim przypadku, jeżeli nie chcą one wypłacać świadczenia urlopowego swoim podwładnym, to muszą przekazać pracownikom taką wiadomość w pierwszym miesiącu danego roku kalendarzowego i to w sposób, jaki został ustalony w ich firmie.
Pracownik / Pracownica magazynu sklepu - Wrocław (Krakowska)
Leroy Merlin Polska Sp. z o.o.
- 4 700-6 400 zł brutto / mc
- Wrocław
Specjalista ds. kadr i płac
SMART-HR
- Katowice
Automatyk – Programista PLC Siemens i Allen Bradley
OREX Rotomoulding machines
- Chybie
Inspektor / inspektorka ds. ochrony - Zgorzelec (3/4 etatu)
Leroy Merlin Polska Sp. z o.o.
- Zgorzelec
Konstruktor maszyn/form stalowych
OREX Rotomoulding machines
- 6 000-8 000 zł brutto / mc
- Chybie
Skąd pochodzą środki na fundusz?
Powstanie funduszu socjalnego wiąże się z koniecznością pozyskania środków na jego funkcjonowanie. Warto zauważyć, że zgodnie z przepisami, tworzy się go z corocznego odpisu podstawowego, który naliczany jest w stosunku do przeciętnej liczny zatrudnionych. Trzeba przy tym zauważyć, że wysokość odpisu podstawowego jest zróżnicowana i wiąże się z zatrudnianiem różnych grup pracowniczych.
- 5% w pierwszym roku nauki, 6% w drugim roku nauki i 7% w trzecim roku — przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w przypadku młodocianych pracowników,
- 50% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w przypadku pracowników zatrudnionych w szczególnie uciążliwych warunkach pracy,
- wysokość odpisu może być zwiększana do 6,25% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego na każdego pracownika, w stosunku do którego orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności.
- wysokość odpisu zwiększa się o 6,25% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w stosunku do emerytów lub rencistów.
Na co przeznaczyć środki?
Środki z funduszu socjalnego mogą być przeznaczone na wiele celów, niemniej te muszą wiązać się z działalnością socjalną organizowaną na rzecz osób uprawnionych do korzystania właśnie z funduszu. Z punktu widzenia pracowników ważne jest, że o ewentualnych zasadach wykorzystania zgromadzonych środków czy ich podziału nie decyduje sam pracodawca. Poszczególne cele, jak i rodzaje działalności, na które przeznaczone zostaną środki, są uzgadniane z zakładową organizacją związkową i ustalane w regulaminie.
Przyznawanie zatrudnionym świadczeń z funduszu jest dokonywane zawsze w uzgodnieniu z Zakładową Organizacją Związkową. W praktyce najczęściej spotkać można się z taką sytuacją, w której to komisje socjalne przyznają poszczególne świadczenia.
Środki z funduszu socjalnego i ich wypłata uzależniona jest przede wszystkim od sytuacji materialnej i rodzinnej pracowników. W praktyce oznacza to tyle, że zostaje tu złamana zasada „wszystkim po równo”. Na wysokość przyznanych środków ma bowiem wpływ przede wszystkim wspomniana powyżej sytuacja, w jakiej znalazł się pracownik uprawniony do korzystania z funduszu. Warto też wiedzieć, że część świadczeń finansowanych z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych jest wolna od podatku dochodowego od osób fizycznych.
Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych a prawa pracowników
Z perspektywy pracodawcy zrozumienie praw pracownika dotyczących świadczeń socjalnych jest kluczowe dla efektywnego zarządzania Zakładowym Funduszem Świadczeń Socjalnych. Oczywiście, do puli świadczeń socjalnych mogą być zaliczane różne świadczenia. Często jest to zwrot kosztów związanych z opieką zdrowotną, edukacją, a nawet wsparcie finansowe w sytuacjach kryzysowych. Celem Funduszu Świadczeń Socjalnych jest zapewnienie pracownikom wsparcia w zakresie ich potrzeb socjalnych, a więc jest to element, który może przyczynić się do zwiększenia satysfakcji i motywacji pracowników, a tym samym wpłynąć na efektywność i produktywność w pracy.
Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych jest narzędziem, które umożliwia pracodawcy sprostanie oczekiwaniom pracowników w zakresie ich potrzeb. Przede wszystkim, pracodawcy powinni pamiętać, że świadczenia urlopowe są jednym z kluczowych elementów funduszu. Są one świadczeniem pieniężnym, które ma na celu pokrycie dodatkowych kosztów związanych z wykorzystaniem urlopu przez pracownika. Ważne jest jednak, aby pamiętać, że świadczenia urlopowe powinny być wypłacane w odpowiednim czasie, zazwyczaj przed planowanym urlopem pracownika.
Dysponowanie środkami funduszu
Decyzje o dysponowaniu środkami funduszu socjalnego są bardzo ważne i mogą mieć wpływ na relacje z pracownikami. Fundusz socjalny jest finansowany głównie ze środków pracodawcy, jednakże jego ostateczny kształt zależy w dużej mierze od decyzji pracodawcy i zakładowej organizacji związkowej. To oni ustalają, na jakie cele będą przeznaczane zgromadzone środki i jak będą one podzielone. Pamiętaj, że te decyzje powinny zawsze brać pod uwagę potrzeby i oczekiwania pracowników.
Pracownicy zatrudnieni na pełne etaty
Pracownicy zatrudnieni na pełne etaty są główną grupą docelową Funduszu Świadczeń Socjalnych. Pracodawcy, którzy zatrudniają co najmniej 20 pracowników na pełne etaty, są zobowiązani do utworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Jednakże nawet jeśli nie spełniasz tego kryterium, warto zastanowić się nad stworzeniem takiego funduszu. Jest to inwestycja, która może przynieść wiele korzyści, takich jak zwiększenie satysfakcji pracowników, poprawa atmosfery w pracy i w konsekwencji zwiększenie efektywności i produktywności działalności.
Zachęcamy do zapoznania się z podobnym artykułem: Pracodawca rezygnuje z funduszu socjalnego.
Podsumowanie
Jak wynika z treści artykułu — pracodawcy mają obowiązek utworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych w określonych przez Kodeks Pracy sytuacjach. Jeśli zatrudniają poniżej 20 osób, to utworzenie ZFŚS jest wyłącznie ich dobrą wolą, nie mają takiego obowiązku. Jeśli fundusz socjalny działa w firmie, to istotnie jest, aby pracownicy wiedzieli, jakie świadczenia mogą otrzymać i jak z nich korzystać. Pracodawca musi też regularnie informować o tym, jak pieniądze są wykorzystywane. Najważniejsze jest, aby wszystko odbywało się zgodnie z przepisami prawa pracy, i aby pracownicy mieli pewność, że są traktowani sprawiedliwie.
To może Cię również zainteresować
