Spis treści
Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP) to instytucja w Polsce, która gwarantuje pracownikom wypłatę wynagrodzenia za pracę w przypadku niewypłacalności pracodawcy. Włącza się w momencie, gdy firma nie jest w stanie opłacić pensji ze względów finansowych. Jak to dokładnie działa? Wyjaśniamy.
Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych – zadania
Od niemalże dwudziestu lat Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych asekuruje prawidłowe funkcjonowanie zobowiązań finansowych na linii przełożony-pracodawca. Spełnia dwa podstawowe zadania:
- Po pierwsze pomaga zarówno pracownikowi, jak i pracodawcy w przypadku niewypłacalności przedsiębiorstwa. Realizuje wypłaty należnych świadczeń w określonych przypadkach: jeśli pracodawca nie ma takiej możliwości oraz na podstawie przepisów szczególnych.
- Drugim zadaniem Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych jest dochodzenie zwrotu świadczeń wypłaconych na rzecz osób i podmiotów. Dlatego nie jest tak, że przedsiębiorcy mogą przerzucić zobowiązanie wypłat pracowników na FGŚP.
Fundusz finansowany jest ze składek odprowadzanych przez przedsiębiorców.
- Pracodawcy prowadzący działalność gospodarczą, zatrudniający pracowników na podstawie umowy o pracę: to główna grupa zobowiązana do opłacania składek. Obejmuje to wszystkie firmy, instytucje, czy organizacje, które zatrudniają na umowę o pracę, niezależnie od wielkości przedsiębiorstwa czy branży.
- Pracodawcy zatrudniający na podstawie innych umów cywilnoprawnych, jeśli przepisy szczególne tak stanowią: w niektórych przypadkach, określonych w przepisach prawnych, obowiązek ten może dotyczyć również pracodawców, którzy zatrudniają osoby na innych umowach niż umowa o pracę, np. umowy zlecenia czy umowy o dzieło, jeżeli spełnione są określone warunki.
- Pracodawcy zatrudniający pracowników tymczasowych: agencje pracy tymczasowej również są zobowiązane do opłacania składek na FGŚP za pracowników tymczasowych, którzy są u nich zatrudnieni.
- Podmioty, które przejmują pracowników w procesie sukcesji prawnej: na przykład w przypadku przejęcia firmy, nabywający przedsiębiorstwo przejmuje także obowiązki związane z opłacaniem składek na FGŚP.
- Inne podmioty określone w przepisach prawa: mogą istnieć specyficzne sytuacje lub branże, w których dodatkowe podmioty są zobowiązane do opłacania składek na FGŚP, zgodnie z przepisami prawa.
Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych – różnice
Być może mylą Ci się dwa fundusze – Fundusz Pracy i wspomniany wcześniej Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Podstawową różnicą pomiędzy nimi jest cel ich powstania i rola, jaką spełniają.
Fundusz Pracy służy przede wszystkim promocji zatrudnienia i poprawie kondycji rynku pracy poprzez przeciwdziałanie bezrobociu i wspieranie efektywności narzędzi aktywizacji zawodowej ludności. To z niego finansowane są programy oraz świadczenia rynku pracy, na przykład zasiłki dla bezrobotnych czy szkolenia zawodowe.
Operator maszyn produkcyjnych/pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 5 100-6 000 zł brutto / mc
- Kielce
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 4 500-4 950 zł netto / mc
- Bliżyn
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 4 500-4 950 zł brutto / mc
- Bodzentyn
Operator maszyn produkcyjnych/pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 5 100-6 000 zł brutto / mc
- Nowiny
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 4 500-4 950 zł brutto / mc
- Występa
Składki na Fundusz Pracy opłaca się w czasie odprowadzania składek emerytalno-rentowych, jednak ich wysokość jest wyższa niż w przypadku FGŚP i obecnie wynosi 2,45% wymiaru podstawy składki emerytalno-rentowej. Fundusz Pracy wspomaga działalność klubów pracy, wypłatę zasiłków dla bezrobotnych i stypendiów naukowych. Działa również na rzecz promocji zatrudnienia i szeroko pojętej poprawy sytuacji na rynku pracy.
Przedsiębiorca, który płaci składki na Fundusz Pracy od podstawy wynagrodzenia w wysokości 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, w 2023 musi wpłacić na FP składkę w wysokości 101,97 zł.
Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych dotyczy działań przedsiębiorców. Działa w celu ochrony praw pracowniczych do otrzymywania należności, dlatego mogą się o niego starać także byli pracownicy, członkowie rodziny zmarłego zatrudnionego bądź byłego pracownika uprawnieni do renty rodzinnej, sam pracodawca, likwidator syndyk oraz każda inna osoba roszczącą prawo do majątku pracodawcy.
Składka na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP) jest odprowadzana przez płatników składek. Wynosi 0,10% od kwoty, od której oblicza się pozostałe składki na ubezpieczenia społeczne.
Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych – podstawa prawna
Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych został powołany ustawą z dnia 29 grudnia 1993 roku o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. Aktualnie te regulacje znajdują się w ustawie z dnia 13 lipca 2006 roku. Ochrona, jaką gwarantuje fundusz, polega głównie na zastępczym zaspokajaniu potrzeb pracowników w związku z sytuacją niewypłacalności pracodawcy. Warto przy tym wiedzieć, że fundusz, spełniając poszczególne roszczenia pracowników, nabywa wierzytelność od niewypłacalnego podmiotu.
Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych – kiedy możemy liczyć na wypłatę?
Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP) w Polsce ma za zadanie zabezpieczenie roszczeń pracowniczych w przypadku, gdy pracodawca jest w stanie niewypłacalności. Możesz liczyć na wypłatę z tego funduszu w sytuacjach, gdy:
- Twój pracodawca ogłosił upadłość lub jest w likwidacji, a jego majątek nie wystarcza na pokrycie długów.
- Zostałeś zwolniony z pracy w wyniku upadłości lub likwidacji pracodawcy.
- Pracodawca nie wypłacił Ci należnego wynagrodzenia za pracę lub innych świadczeń wynikających z umowy o pracę, takich jak np. odprawa.
Warto zwrócić uwagę, że FGŚP wypłaca świadczenia tylko do pewnego maksimum, które jest ustalane na podstawie przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce. Ponadto okres, za który można otrzymać świadczenia, jest ograniczony – zazwyczaj wynosi trzy miesiące.
Aby uzyskać wypłatę, należy złożyć stosowny wniosek wraz z wymaganymi dokumentami, takimi jak świadectwo pracy czy dokument potwierdzający wysokość należnego wynagrodzenia. Procedura ta może wymagać pewnego czasu, więc ważne jest, aby działać szybko po stwierdzeniu niewypłacalności pracodawcy.
Niewypłacalny pracodawca, czyli jaki?
O niewypłacalności można mówić w kilku przypadkach. Pojęcie to odnosi się między innymi do pracodawców, w stosunku do których:
- wszczęta została procedura upadłościowa lub naprawcza,
- oddalona została powyższa procedura z uwagi na niewystarczalność aktywów na zaspokojenie kosztów postępowania,
- ustalono definitywne zamknięcie zakładu pracy.
Pracownicy takich podmiotów liczyć mogą na to, że otrzymają wynagrodzenie czy inne świadczenia właśnie z funduszu.
Które roszczenia podlegają pod Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych?
Fundusz wypłaca środki, ale zaspokojeniu nie podlegają wszystkie roszczenia pracownicze. Warto wskazać, że ograniczenia są tu zarówno podmiotowe, jak i czasowe.
- wynagrodzenie za pracę,
- wynagrodzenie, które przysługuje pracownikowi za czas niezawinionego przez niego przestoju,
- wynagrodzenie za czas niezdolności pracownika do pracy na skutek choroby,
- wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego,
- odszkodowania zgodnie z art. 361 § 1 Kodeksu pracy,,
- odprawy pieniężnej, która pracownikowi przysługuje na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn, które ich nie dotyczą.
Trzeba też wiedzieć, że nie każdy pracodawca może skorzystać z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Definicja przywołana w ustawie jest niejasna, najłatwiej zatem powiedzieć, że ze środków mogą korzystać ci pracodawcy, którzy odprowadzali składki właśnie na ten cel.
Dlaczego FGŚP jest potrzebny?
Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP) w Polsce pełni kilka istotnych funkcji. Główną z nich jest ochrona pracowników w przypadku niewypłacalności pracodawcy. Wypłaty z FGŚP przyczyniają się do zapewnienia stabilności społecznej, ponieważ chronią zatrudnionych przed skutkami gospodarczego kryzysu ich pracodawcy. W ten sposób fundusz pomaga zmniejszać negatywne skutki ekonomiczne dla poszczególnych osób i ich rodzin.
Ponadto, fundusz podnosi zaufanie do rynku pracy, dając pracownikom pewność, że w przypadku problemów finansowych ich pracodawcy, ich prawa zostaną zachowane, a należne świadczenia wypłacone. FGŚP działa jako rodzaj sieci bezpieczeństwa, zapewniając, że nawet w najtrudniejszych czasach pracownicy nie zostaną pozostawieni bez wsparcia.
Poprzez wsparcie pracowników dotkniętych niewypłacalnością pracodawcy, FGŚP przyczynia się do łatwiejszej restrukturyzacji firm. Dzięki temu przedsiębiorcy mogą skupić się na odbudowie i powrocie do stabilności finansowej, bez dodatkowego obciążenia związanego z długami wobec pracowników.
Podsumowanie
Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych stanowi istotne zabezpieczenie dla pracowników w przypadku niewypłacalności ich pracodawcy. Dzięki temu mechanizmowi mogą otrzymać należne im wynagrodzenia, nawet gdy firma przeżywa kryzys finansowy. To nie tylko chroni ich przed nagłą utratą dochodu, ale także minimalizuje ryzyko wpadnięcia w spiralę długów i ubóstwa.
Drugim ważnym aspektem działania FGŚP jest budowanie stabilności i zaufania na rynku pracy. Fundusz, przez zapewnienie wsparcia finansowego pracownikom niewypłacalnych firm, pomaga utrzymać równowagę ekonomiczną i społeczną. Pracownicy, wiedząc o istnieniu takiego zabezpieczenia, mogą czuć się bezpieczniej w swoich miejscach pracy, co przekłada się na większą motywację i zaangażowanie.
W obliczu wyzwań gospodarczych, jakie niesie współczesny rynek pracy, FGŚP stanowi ważny element systemu ochrony socjalnej w Polsce. Jego rola w zapewnianiu bezpieczeństwa pracowników i wspieraniu stabilności przedsiębiorstw jest nieoceniona.
