Spis treści
Potrącenia obowiązkowe
Ta grupa potrąceń jest najczęściej spotykana. Zgodnie z art. 87 § 1 Kodeksu pracy, z wynagrodzenia za pracę – po odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne i zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych – pracodawca może potrącić sumy, które:
- egzekwowane są na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych,
- egzekwowane są na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
- przeznaczone zostaną na pokrycie zaliczek udzielonych pracownikowi,
- przeznaczone zostaną na pokrycie kar porządkowych, które zostały nałożone na pracownika.
Wśród najczęściej występujących tytułów wskazać można na nakazy zapłaty lub ugody sądowe. Warto przy tym pamiętać, że komornik dochodzi roszczeń tylko wówczas, gdy otrzymuje tytuł wykonawczy opatrzony klauzulą wykonalności i stosowny wniosek egzekucyjny.
Istotną kwestią jest również to, że potrąceń pracodawca dokonuje w podanej powyżej kolejności. Oznacza to, że świadczenia alimentacyjne mają zawsze pierwszeństwo przed innymi. Jeżeli świadczenia alimentacyjne (miesięczna rata) zostaną zaspokojone, to możliwe jest potrącanie kwot tytułem innych należności (oczywiście do granicy maksymalnego potrącenia, które jest określone w przepisach).
Potrącenia dobrowolne
Kodeks pracy przewiduje również możliwość dokonywania innych potrąceń, ale tylko za zgodą pracownika. Ta, dla ewentualnych, późniejszych celów dowodowych, wyrażona powinna zostać na piśmie. Wśród najczęściej występujących potrąceń dobrowolnych wskazać należy na składki z tytułu ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków czy też raty pożyczek, które udzielone zostały pracownikowi z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Jednocześnie jednak warto raz jeszcze podkreślić, że na każde przeprowadzane w ten sposób potrącenie pracodawca musi mieć zgodę swojego podwładnego. W przeciwnym razie narusza przepisy obowiązującego prawa pracy.
Ile można potrącić z pensji?
Ustawodawca w szczególny sposób chroni wynagrodzenie pracownika. W Kodeksie pracy ustalone zostały maksymalne wysokości kwot, jakie pracodawca może potrącić z wynagrodzenia osoby zatrudnionej. Zgodnie z art. 87 § 3 Kodeksu pracy potrącenia mogą być dokonywane w następujących granicach:
Pracownik produkcji – cebulki kwiatowe (start 02-12-2024)
Duijndam Works Sp. z o.o.
- Holandia
Ślusarz
Spółdzielnia SIP ZPCh
- Krosno
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- Żory
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- Częstochowa
Prace magazynowe
Randstad Polska Sp. z o.o.
- Tychy
- w razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych – do wysokości 3/5 wynagrodzenia,
- w razie egzekucji innych należności lub potrącania zaliczek pieniężnych – do wysokości 1/2 wynagrodzenia.
Kiedy mowa o potrąceniach dobrowolnych, to pracodawca jest zobowiązany pozostawić pracownikowi kwotę wolną równą:
- minimalnemu wynagrodzeniu za pracę, jakie przysługuje pracownikowi pełnoetatowemu już po odliczeniu składek i podatku –przy potrącaniu należności na rzecz pracodawcy,
- 80% wynagrodzenia minimalnego, jakie przysługuje pracownikowi pełnoetatowemu już po odliczeniu składek i podatku – przy potrącaniu pozostałych należności.
Jeżeli potrącenia będą dotyczyły pracownika, który nie świadczy pracy w pełnym wymiarze godzin, ale zatrudniony został w niepełnym wymiarze czasu pracy, to kwoty wolne od potrąceń pracodawca powinien proporcjonalnie zmniejszyć.
Ewentualne nagrody, jakie zostały przyznane osobie zatrudnionej z zakładowego funduszu nagród, dodatkowe wynagrodzenie roczne czy należności, które przysługują pracownikowi z tytułu udziału w zysku lub nadwyżce bilansowej również podlegają egzekucji. W tym jednak wypadku mowa wyłącznie o egzekucji na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych i to do pełnej wysokości.
Potrącenia obowiązkowe — zasady
Gdy mowa o potrącaniu kwot z wynagrodzenia pracownika, istnieją określone zasady i ograniczenia określone w Kodeksie pracy. Kodeks pracy szczegółowo reguluje, jakie potrącenia są dozwolone i w jakiej wysokości. Pracodawcy muszą przestrzegać tych przepisów, aby zapewnić ochronę praw pracownika.
Zgodnie z art. 87 § 1 Kodeksu pracy, pracodawca może dokonywać potrąceń z wynagrodzenia pracownika po odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne i zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Należy pamiętać, że potrącenia alimentacyjne nie mogą przekroczyć 60% wynagrodzenia za pracę. Warto jednak zaznaczyć, że w przypadku należności alimentacyjnych nie występuje kwota wolna od potrąceń, co ma duże znaczenie dla pracowników z niewysokimi zarobkami.
Minimalne wynagrodzenie za pracę a potrącenia z wynagrodzenia
W kontekście dokonywania potrąceń z pensji pracowników istotną kwestią jest minimalne wynagrodzenie za pracę określone przez przepisy prawa pracy. Minimalne wynagrodzenie stanowi bazę dla obliczania różnych składników wynagrodzenia. Zgodnie z Kodeksem pracy, pracodawcy mają obowiązek zapewnić pracownikom minimalne wynagrodzenie, które uwzględnia odliczenie składek i podatku. Oznacza to, że potrącenia mogą być dokonywane od kwoty wynagrodzenia po odliczeniu tych składek i podatku.
Zgoda pracownika na potrącenia
Przy dokonywaniu potrąceń, które nie są obowiązkowe, pracodawcy muszą uzyskać zgodę pracownika. Pracownik powinien wyrazić swoją zgodę na piśmie, co ma znaczenie w przypadku ewentualnych późniejszych sporów. Dlatego ważne jest, aby pracodawcy uzyskali pisemną zgodę pracownika przed dokonaniem jakichkolwiek potrąceń dobrowolnych, takich jak składki na ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków czy raty pożyczek udzielonych pracownikowi z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.
Składniki wynagrodzenia
Podczas dokonywania potrąceń z wynagrodzenia pracownika, pracodawcy powinni wziąć pod uwagę składniki wynagrodzenia, które podlegają potrąceniom. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, potrącenia powinny być dokonywane z wynagrodzenia pracownika po odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne i zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Pracodawcy powinni zwrócić uwagę na to, że niektóre składniki wynagrodzenia, takie jak dodatki czy premie, mogą mieć ograniczenia co do potrąceń.
Kwota wolna od potrąceń
W przypadku potrąceń dobrowolnych pracodawcy mają obowiązek pozostawić pracownikowi kwotę wolną od potrąceń. Wysokość tej kwoty jest uzależniona od minimalnego wynagrodzenia za pracę po odliczeniu składek i podatku. Dla potrąceń na rzecz pracodawcy kwota wolna od potrąceń wynosi minimalne wynagrodzenie za pracę. Natomiast przy potrąceniach innych należności, kwota wolna wynosi 80% minimalnego wynagrodzenia.
Kwota wolna od potrąceń jest kwotą netto. Wpływ na wysokość tej kwoty ma to, czy osoba zatrudniona:
- korzysta z ulgi PIT dla młodych, dzięki której od wynagrodzenia pracownika nie są pobierane zaliczki na podatek dochodowy;
- jest uczestnikiem PPK, czyli programu oszczędzania na przyszłą emeryturę,
Dodatkowo należy także uwzględnić czy pracownik:
- korzysta ze zwykłych czy podwyższonych kosztów uzyskania przychodów,
- oraz kwoty zmniejszającej podatek (PIT-2).
Należy przy tym również pamiętać, że kodeks pracy wskazuje, że dla pracowników zatrudnionych na część etatu należy zmniejszyć kwoty wolne proporcjonalnie do ich wymiaru etatu.
Pamiętaj, że jako pracodawca powinieneś przestrzegać przepisów prawa pracy i kodeksu pracy dotyczących potrąceń z wynagrodzenia pracownika. Zadbaj o uzyskanie pisemnej zgody pracownika na potrącenia dobrowolne i pamiętaj o odpowiednich kwotach wolnych od potrąceń. Przestrzeganie tych zasad pomoże uniknąć ewentualnych sporów i konfliktów z pracownikami.
To może Cię również zainteresować
