Wynagrodzenie, zgodnie z definicją prawną, to wszelkie świadczenia należne pracownikowi za wykonaną przez niego pracę. Zwykle ma formę pieniężną, ale w określonych sytuacjach wynagrodzenie może być uzupełnione przez inne formy zapłaty, np. karnety, zniżki, bony itp. Czasem do podstawowego wynagrodzenia przysługują pracownikom dodatki np. za pracę w szczególnych warunkach. Wszystkie premie i dodatkowe wynagrodzenia muszą być ustalone w regulaminie, przepisach płacowych lub w umowie o pracę.
Wysokość i rodzaje wynagrodzenia
Wysokość wynagrodzenia ustala się najczęściej według przepracowanego czasu, zgodnie z obranym systemem czasowym. Kwota ta jest wtedy stała, a wyniki pracy nie mają na nią wpływu. Nie oznacza to jednak, że nie może ulec zmianie – może zostać np. okazjonalnie podwyższona z pomocą premii. Wynagrodzenie w systemie czasowym jest wypłacane systematycznie, z określoną z góry częstotliwością – raz w miesiącu, na koniec dnia itp., zgodnie z zapisem umowy. Jeśli jest to możliwe, ustala się także dokładną datę przekazania wynagrodzenia.
Na niektórych stanowiskach pracuje się na tzw. akord. Wtedy otrzymuje się wynagrodzenie ściśle zależne od wyników pracy, czyli wynagrodzenie akordowe. Wysokość wynagrodzenia zależy więc od zaangażowania pracownika i jego ilościowych, wymiernych wyników pracy. W momencie podpisywania umowy, pracownik musi zostać dokładnie poinformowany przez pracodawcę o zasadach tego systemu wynagrodzenia. Pod uwagę bierze się stawkę akordową, normy pracy, wymagania odnośnie wykonywanych obowiązków i inne, istotne w danej branży aspekty.
W pracy, w której wynagrodzenie jest uzależnione od jakościowych, długoterminowych wyników pracy osoby zatrudnionej, stosuje się często system i wynagrodzenie premiowe. Może ono występować równocześnie z wynagrodzeniem czasowym i/lub akordowym.
W handlu istnieje także wynagrodzenie prowizyjne. Wysokość takiego wynagrodzenia jest kwotą procentową, powiązaną z wartościami przeprowadzonych transakcji i udzielonych usług. Pracownik musi zostać poinformowany o wysokości procentu, jaki mu przysługuje i innych zasadach dotyczących przydzielania mu wynagrodzenia.
Ustalenie sposobu wynagradzania powinno nastąpić w taki sposób, aby odpowiadało specyfice danej pracy i kwalifikacjom niezbędnym do jej świadczenia. Musi także uwzględniać ilość i jakość pracy, jaka jest możliwa do wykonania w danym czasie. Warto też pamiętać, że pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia ani przenieść tego prawa na drugą osobę.