Spis treści
Zagadnienie związane z wypłatą nagrody jubileuszowej należy rozpatrywać przynajmniej na dwóch płaszczyznach. To bowiem, czy pracownikowi będzie ona przysługiwała, zależy przede wszystkim od grupy zawodowej, jaką reprezentuje. Obligatoryjnie otrzymają ją między innymi pracownicy zatrudnieni w urzędach administracji rządowej, nauczyciele czy pracownicy samorządowi. W ich przypadku kwestia wypłaty nagród jest uregulowana w przepisach (w powyżej podanych przykładach są to odpowiednio: ustawa z dnia 16 września 1982 roku o pracownikach urzędów państwowych, ustawa z dnia 26 stycznia 1982 roku — Karta Nauczyciela i ustawa z dnia 21 listopada 2008 roku o pracownikach samorządowych). Fakultatywnie zaś nagroda jubileuszowa może zostać wypłacona osobom zatrudnionym u prywatnych przedsiębiorców.
Nagroda jubileuszowa w budżetówce
Pracownicy, którzy zatrudnieni są w sferze budżetowej, nabywają prawo do nagrody jubileuszowej w dniu upływu okresu uprawniającego do tej nagrody. Warto przy tym wiedzieć, że wypłata nagrody powinna nastąpić niezwłocznie (najpóźniej w dniu najbliższej wypłaty), choć od tej zasady jest jeden wyjątek. Chodzi tu o tych pracowników, którzy przechodzą na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy i tych zatrudnionych, którym brakuje do tego mniej niż 12 miesięcy (licząc od dnia ustania stosunku pracy do nabycia prawa do nagrody jubileuszowej). W przypadku wymienionej grupy osób nagroda może być wypłacona w dniu ustania stosunku pracy.
A zatem, gdy pracownikowi brakuje kilku miesięcy do otrzymania nagrody jubileuszowej, to, czy ją otrzyma, zależy od powodu, z jakiego opuszcza on miejsce pracy. Jeśli dzieje się to z powodu przejścia na emeryturę lub rentę, ten przywilej nadal mu przysługuje i otrzyma nagrodę w ostatnim dniu, w którym pełni obowiązki pracownicze.
Nagroda jubileuszowa nie dla wszystkich
Już na początku artykułu zaznaczono, że nagroda jubileuszowa nie przysługuje wszystkim pracownikom. Chodzi tu o tę grupę osób, które zatrudnione są poza sferą budżetową. Na prywatnych przedsiębiorcach nie spoczywa obowiązek wypłaty nagród jubileuszowych. Oznacza to, że pracodawca może, ale nie musi, wypłacić swoim podwładnym takiej nagrody. Jeżeli postanawia inaczej, to informacje o tym powinny znaleźć się w umowach, regulaminie pracy lub układach zbiorowych pracy. Konieczne będzie też ustalenie warunków, jakie musi spełnić osoba zatrudniona, aby nabyć prawo do nagrody. Trzeba jednak podkreślić, że postanowienie o wypłacie nagrody jubileuszowej jest tu wyłącznie kwestią uznaniową samego pracodawcy.
Nagroda jubileuszowa, gdy pracodawca traci zaufanie
Omawiany problem dotyczy pracowników, którzy pracują w sferze budżetowej. W praktyce może zdarzyć się tak, że pracodawca straci zaufanie do swojego podwładnego. Ewentualne wypowiedzenie stosunku pracy osobie zatrudnionej, której brakuje kilku miesięcy do nabycia prawa do nagrody jubileuszowej, sprawia, że faktycznie jej ona nie otrzyma. Jedyną sytuacją, w jakiej pracownik będzie mógł się domagać wypłaty gratyfikacji podczas rozwiązania umowy o pracę, jest jego przejście na emeryturę bądź rentę.
Poniższa prezentacja omawia te i inne kwestie związane z prawami pracowników samorządowych:
Wysokość nagrody jubileuszowej
Podstawą obliczenia wysokości nagrody jubileuszowej jest wynagrodzenie, które przysługuje pracownikowi w dniu nabycia prawa do nagrody. Przy dokonywaniu obliczeń pracodawca zastosować powinien takie same zasady, jakie stosuje się przy wyliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.
Przykładowo, w przypadku nauczycieli wysokość gratyfikacji kształtuje się następująco:
- 20 lat - 75% wynagrodzenia miesięcznego,
- 25 lat - 100% wynagrodzenia miesięcznego,
- 30 lat - 150% wynagrodzenia miesięcznego,
- 35 lat - 200% wynagrodzenia miesięcznego,
- 40 lat - 300% wynagrodzenia miesięcznego.
Wysokość nagrody jubileuszowej rośnie więc wraz z osiągnięciem kolejnego pułapu stażu pracy. Do stażu wlicza się przy tym wszystkie okresy zatrudnienia pracownika, okresy prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego czy pobierania zasiłku dla osób bezrobotnych. Poza okresami, które wlicza się do stażu pracy, pozostaje zaś czas prowadzenia działalności gospodarczej czy świadczenie pracy na podstawie umów cywilnoprawnych. Inaczej mówiąc, uprawnienia do nagrody jubileuszowej nabywa się za okresy związane ze świadczeniem pracy na podstawie stosunku pracy (umowa o pracę, stosunek powołania, wyboru, mianowania czy spółdzielcza umowa o pracę).