Mobbing stanowi jedną z patologii na rynku pracy. Pod tym pojęciem kryją się przejawy różnych zachowań, jakich dopuszczają się osoby pracujące w danym zakładzie pracy. Może zachodzić zarówno na linii szef-pracownik, jak i menager-pracownik czy pracownik-pracownik. Za zjawiska kwalifikujące się pod mobbing uznaje się zastraszanie, prześladowanie, szantażowanie, nękanie, a także wszelkie inne narzędzia przemocy psychicznej.
Według Międzynarodowej Organizacji Pracy, mobbing jest obraźliwym zachowaniem, wyrażanym poprzez mściwe, okrutne, złośliwe lub upokarzające usiłowanie zaszkodzenia jednostce lub grupie pracowników. Jego celem jest ośmieszenie, poniżenie oraz zastraszenie drugiej osoby, w celu osiągniecia satysfakcji lub innych korzyści. Dla ofiar tych zachowań, skutki mogą mieć katastrofalny wpływ na samopoczucie, poczucie własnej wartości czy motywację do pracy.
Przeciwdziałanie mobbingowi w pracy
Każdy pracodawca jest zobowiązany przeciwdziałać mobbingowi na mocy art. 943 § 1. Kodeksu pracy. Pracownik, który w miejscu zatrudnienia doświadczył mobbingu, ma możliwość dochodzenia zadośćuczynienia pieniężnego od pracodawcy za utratę zdrowia. Jeśli dojdzie do utraty pracy, czego przyczyną był mobbing, pracownik ma prawo dochodzić również odszkodowania.
Jakie są symptomy mobingu? Przede wszystkim to złe samopoczucie na myśl o pracy, przywłaszczanie przez innych pracy mobbingowanego, rozprzestrzeniające się plotki i sabotaże na temat tej osoby, nieustanna krytyka, wytykanie błędów i niedocenianie starań, a wręcz ich negowanie. Jeśli masz wrażenie, że te zjawiska dotyczą Ciebie, Twoich kolegów z pracy lub podwładnych – działaj! Mobbing należy zwalczać i mu przeciwdziałać. Im szybciej, tym lepiej.
Dyskryminacja na rynku pracy
Niezbędne jest jednak odróżnienie mobbingu od łamania zasady równego traktowania w zatrudnieniu, czyli tzw. dyskryminacji. Zasada ta stanowi jeden z podstawowych zapisów prawa pracy. W 2004 roku, została ona wprowadzona do pierwszego działu Kodeksu pracy. Stanowi o ochronie kandydatów do pracy, pracowników oraz byłych zatrudnionych, w kwestii równego traktowania na płaszczyznach, takich jak: nawiązywanie i rozwiązywanie stosunku pracy, warunki zatrudnienia, awanse oraz dostęp do szkoleń w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych.
Zgodnie z tą zasadą, pracownicy nie mogą być dyskryminowani ze względu na wiek, płeć, rasę, religię, niepełnosprawność intelektualną lub fizyczną, przekonania polityczne, orientację seksualną, narodowość, wyznanie czy pochodzenie etniczne. Dotyczy to także przynależności związkowej, a także kwestii związanych z zatrudnieniem – na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy. Zasada równego traktowania w zatrudnieniu oznacza więc niedyskryminowanie pracowników w jakikolwiek sposób – zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio, ze względu na jakiekolwiek zaistniałe okoliczności.