Spis treści
Ile wynosi średnia krajowa - tego rodzaju pytanie pada w przestrzeni publicznej stosunkowo często, a temat ten jest od lat przedmiotem wielu analiza ekspertów. Jedni twierdzą, że powinno się obliczać średnie wynagrodzenie, inni z kolei podtrzymują, że jego wysokość nie ma żadnego wpływu na gospodarkę oraz samych pracowników, a wręcz przeciwnie - często budzi negatywne emocje, szczególnie wśród osób, które zarabiają poniżej średniej krajowej.
Średnia krajowa 2021 – sprawdź, ile dokładnie wynoszą średnie zarobki w Polsce i jak w praktyce są wyliczane?
Co to jest średnia krajowa i kto ją wylicza?
Średnia zarobków w Polsce jest podawana przez Główny Urząd Statystyczny każdego miesiąca. W tym kontekście zawsze mówimy o wartościach brutto, a więc wraz ze zobowiązaniami wobec państwa. Jak wskazuje sam GUS, informuje on o średnim wynagrodzeniu w gospodarce narodowej, średnim wynagrodzeniu w sektorze przedsiębiorstw, a także średnim wynagrodzeniu w sektorze mikroprzedsiębiorstw.
Czy średnia krajowa to dobry wskaźnik płacy w Polsce?
Jak się okazuje, średnia krajowa brutto jest obliczana wyłącznie na podstawie dostępnych przez GUS danych, co sprawia, że pomijane są osoby pracujące na umowie zlecenie, o dzieło czy zarabiających z tytułu pracy nakładczej lub poza granicami Polski. A szacuje się, że tych ostatnich są w naszym kraju nawet dwa miliony. Ponadto, średnia krajowa nie obejmuje… pensji pracowników zatrudnionych w firmach, które mają mniej niż 10 pracowników. Polska średnia krajowa nie obejmuje także osób pracujących w tzw. budżetówce, a więc na etatach państwowych.
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 4 500-4 950 zł brutto / mc
- Występa
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 4 500 zł brutto / mc
- Kajetanów
Stolarz
Randstad Polska Sp. z o.o.
- Bielsko-Biała
Operator maszyn produkcyjnych/pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 5 100-6 000 zł brutto / mc
- Nowiny
Operator maszyn produkcyjnych/pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 5 100-6 000 zł brutto / mc
- Kielce
Na co ma wpływ średnie wynagrodzenie krajowe i jak uderza w przedsiębiorców?
Mimo że coraz więcej osób podchodzi do tych statystyk z przymrużeniem oka, nadal zaburzają one rzeczywisty obraz całego rynku pracy. Informacje podawane przez GUS wpływają także na morale pracowników i w pewnym sensie uderzają w mniejszych przedsiębiorców. Pracownicy widząc bowiem tak wysokie kwoty brutto i zarabiając mniej czują się pokrzywdzeni. Tymczasem nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, co składa się na wartość średniej krajowej i ile finalnie zostaje z tej kwoty w kieszeni samego pracownika.
Średnia krajowa 2021 - ile wynosi średnia krajowa 2021 w Polsce?
Obecnie średnie krajowe wynagrodzenie wynosi brutto 5929,05 zł, a netto - 4249 zł (dane za marzec 2021 r). Jeśli chodzi z kolei o cały 2020 rok można mówić o 5411,45 zł brutto. Nic więc dziwnego w tym, że wśród najczęściej wyszukiwanych haseł w tym temacie znajdują się takie w stylu: 6500 netto ile to brutto? czy 5800 brutto ile to netto?. Dane Głównego Urzędu Statystycznego nie są jednak aż tak ogólne i najczęściej sprowadzają się także do wyszczególnienia m.in. tego, ile wynosi np. średnie miesięczne wynagrodzenie w pewnej firmie zatrudniającej 15 pracowników czy też średnie miesięczne wynagrodzenie w pewnej firmie zatrudniającej 20 pracowników.
Najniższa średnia krajowa netto w zależności od miasta
Urząd Statystyczne przygotowuje także zestawienie średniej krajowej z podziałem na województwa, ale bierze się tutaj pod uwagę przede wszystkim wyniki z największych miast, które znacznie zawyżają średnią. Od wielu lat na szczycie listy, gdzie zarabia się najwięcej, znajduje się województwo mazowieckie (ponad 6000 zł brutto).
Najmniejsze średnie zarobki wykazano natomiast w województwach świętokrzyskim oraz lubuskim. Różnice między poszczególnymi częściami naszego kraju wynoszą często zaledwie kilkaset złotych, dlatego nie warto przykładem większej wagi do tych statystyk i traktować ich, jako jakikolwiek wyznacznik.
Wiadomo, że zarobki w większych miastach, szczególnie w Warszawie, są o wiele wyższe niż w innych miastach Polski choćby z uwagi na funkcjonowanie tam ogromnych firm, w tym oddziałów największych korporacji. Zarobki kadry zarządzającej w tych przedsiębiorstwach w znacznym stopniu oddziałują na podwyższenie średniej krajowej na tym obszarze.
Na co wpływa średnie wynagrodzenie krajowe?
Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na tak postawione pytanie. Można stwierdzić: to zależy. Przede wszystkim na średnią krajową trzeba patrzeć ze sporym dystansem do tych statystyk, ale i otaczającego nas świata. Z drugiej, zadaniem takich instytucji jak GUS, jest monitorowanie tych kwestii. Jaki jest tego cel i czy wartość średniej pensji ma na cokolwiek wpływ?
Jedynym przełożeniem tej wartości na rzeczywistość jest to, iż średnie wynagrodzenie służy Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych do wskazania podstawy do obliczenia wysokości składek dla przedsiębiorców. Patrząc więc z tej perspektywy, mocno zawyżona średnia krajowa uszczupla portfele właścicieli firm, którzy zatrudniają pracowników i nie tylko. Z drugiej jednak strony, ZUS i tak musi mieć jakąś podstawę do wyliczenia wysokości składek, a więc gdyby nie brał pod uwagę średnich zarobków Polaków, to szybko znaleziono by inny wskaźnik.
Średnia krajowa - Polska a reszta świata
Dane dotyczące średniego wynagrodzenia z całą pewnością nie działają na korzyść Polski jeśli chodzi o wizerunek względem innych europejskich krajów. Mimo że co roku wartość ta rośnie, Polska nadal pozostaje stosunkowo biednym krajem i wypada słabo na tle większości państw. Dwa razy więcej niż w naszym kraju można zarobić we Włoszech, Francji, Niemczech czy Hiszpanii. Wysokie płace są także na Cyprze.
Więcej od Polaków zarabiają także nasi południowi sąsiedzi. Co ciekawe, średnie zarobki w Chorwacji czy na przykład na Węgrzech, w Rumunii oraz w Bułgarii w stosunku rocznym są niższe niż w Polsce. Na największe wynagrodzenie można oczywiście liczyć w krajach skandynawskich, a także Monako, Szwajcarii czy Liechtensteinie. Atrakcyjnym kierunkiem dla naszych rodaków jest nadal Dania oraz Holandia. Nieco specyficzna pod względem średnich zarobków pozostaje Rosja czy Turcja, gdzie sytuacja jest mocno zróżnicowana.
Stawka godzinowa średniego wynagrodzenia 2021
Jak już wspomnieliśmy, GUS nie bierze pod uwagę umów cywilnoprawnych ani nie oblicza dokładnej średniej stawki godzinowej. Można to jednak zrobić samodzielnie na podstawie ogólnych danych, choć trzeba wziąć pod uwagę margines błędu spowodowany choćby tym, że nie znamy dokładnego wymiaru czasu pracy wszystkich zatrudnionych, których pensje uwzględniono.
Realne zarobki a średnia krajowa - dlaczego aż 80% Polaków nie zarabia średniej krajowej
Średnia krajowa netto czy brutto nigdy nie odda realnej sytuacji naszych rodaków. Aby tak się stało, GUS musiałby przeanalizować pensje wszystkich osób pracujących w Polsce, niezależnie od rodzaju zawartej umowy czy wielkości przedsiębiorstwa. Średnie wynagrodzenie jest zawyżone, ponieważ pod uwagę bierze się zarówno szeregowych pracowników zarabiających najniższą krajową, jak i pensje pracowników zajmujących stanowiska kierownicze. Pytania w stylu, ile wynosi przeciętne wynagrodzenie, można więc traktować w kategoriach ciekawostki, a nie rzetelnej informacji.
Mimo wszystko, warto aby tego rodzaju dane się pojawiały, ponieważ za każdym razem wywołują one wiele rzeczowych dyskusji. Informacje związane ze średnim wynagrodzeniem będą więc zbierane nadal, a rozmowy na temat wysokości zarobków w Polsce i tego, w jaki sposób zamierzamy pod tym kątem dogonić wiele innych krajów nie będą gasnąć.
- Średnia krajowa w Polsce jest podawana przez Główny Urząd Statystyczny każdego miesiąca na podstawie danych brutto, jednak pomija osoby pracujące na umowie zlecenie, o dzieło czy zarabiające za pracę nakładcza lub poza granicami Polski.
- Średnia krajowa nie obejmuje pensji pracowników zatrudnionych w firmach, które mają mniej niż 10 pracowników oraz osób pracujących w tzw. budżetówce, a więc na etatach państwowych.
- Średnie wynagrodzenie krajowe wpływa na morale pracowników i uderza w mniejszych przedsiębiorców, jednak jedynym przełożeniem tej wartości na rzeczywistość jest wskazanie podstawy do obliczenia składek do ubezpieczeń społecznych dla przedsiębiorców.
- Polska nadal wypada słabo na tle większości państw Europy pod względem średniego wynagrodzenia.
To może Cię również zainteresować
Dochód a przychód - czym się różnią i czemu są często mylone?
