Spis treści
Stawka minimalna zmienia się – w 2023 roku stało się to 2 razy, podwyżek możemy spodziewać się także w 2024 roku. Aktualna kwota wynosi 3600 zł brutto, czyli 23,50 zł za godzinę. Kto może liczyć na stawkę minimalną? Jaka jest różnica między wynagrodzeniem brutto a netto? Odpowiadamy.
Minimalne wynagrodzenie za pracę
Minimalne wynagrodzenie to najniższa pensja, jaką pracownik może otrzymać za pełny miesiąc pracy na etacie. Jest ona ustalana przez rząd i stanowi ochronę pracowników przed wynagrodzeniem niepozwalającym na pokrycie kosztów życia. Przy ustalaniu minimalnej wypłaty uwzględnia się czynniki takie jak inflacja, wzrost gospodarczy i też poziom wynagrodzeń na rynku pracy.
Źródło obrazka: www.pit.pl
Płaca minimalna brutto
Wiele osób nie rozróżnia netto od brutto – według raportu przygotowanego przez HRrebels, aż 79% pracujących Polek i Polaków nie wie, na czym polega różnica.
- Wynagrodzenie podstawowe. To główna część pensji, którą pracownik otrzymuje przed potrąceniem jakichkolwiek składek. Minimalna pensja brutto w Polsce, która stanowi bazę do odliczeń, wynosi 3600 złotych.
- Składki na ubezpieczenie społeczne. Do nich zaliczamy: składkę na fundusz emerytalny, ubezpieczenie rentowe, ubezpieczenie chorobowe (dzięki któremu pracownik może skorzystać z odpłatnego zwolnienia lekarskiego lub zasiłku macierzyńskiego) oraz ubezpieczenie zdrowotne (które umożliwia dostęp do usług realizowanych w ramach NFZ).
- Zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Warto wiedzieć, że koszt pracodawcy jest wyższy niż Twoja pensja brutto. Poza wymienionymi wcześniej opłatami, jest on zobowiązany wpłacać odpowiednie kwoty na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz Fundusz Pracy.
Wynagrodzenie minimalne netto
Wynagrodzenie minimalne netto to kwota, która zostaje po odliczeniu wszystkich obciążeń z pensji brutto. Różnica pomiędzy kwotą brutto a netto może być znacząca, dlatego zawsze warto sprawdzić, jaka jest wysokość minimalnego wynagrodzenia netto – aktualnie wynosi 2780 zł (16,65 zł na godzinę).
Pracownicy powinni pamiętać, że ich prawem jest otrzymywanie wynagrodzenia nie niższego niż ustalone minimalne wynagrodzenie netto.
Wynagrodzenie minimalne gwarantuje ustawa
Pomimo że minimalna pensja jest ustawowo gwarantowana, wielu pracowników nie jest tego świadomych. Minimalne wynagrodzenie ustawowe to prawo zatrudnionego, a każdy pracodawca ma obowiązek przestrzegać tych przepisów. Pracownicy powinni wiedzieć, że jeśli ich pensja jest niższa niż minimalna stawka ustawowa, mają prawo żądać od pracodawcy wypłaty różnicy.
Podstawą prawną jest ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
Kto może liczyć na pensję minimalną?
Nie każdy pracownik może liczyć na pensję minimalną. Aby ją otrzymać, musisz pracować na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze godzin. Ci, którzy świadczą pracę np. na pół etatu, muszą liczyć się z proporcjonalnie niższym wynagrodzeniem. Warto wiedzieć, że osoby pracujące na umowę-zlecenie mają zagwarantowaną najniższą stawkę godzinową – aktualnie jest to 23,50 zł brutto.
Warto wiedzieć, że płaca minimalna to nie tylko polski pomysł. W naszym kraju po raz pierwszy zdecydowano o niej w 1956 r. Od tamtego czasu najniższe wynagrodzenie jest ustalane z myślą o tym, by poszczególni pracownicy otrzymywali za swoją pracę pensję pozwalającą na zaspokojenie podstawowych potrzeb.
Pensja minimalna poza Polską
Pensja minimalna nie jest charakterystyczna tylko dla Polski. W Unii Europejskiej nie mają jej jedynie Włochy, Cypr, Austria, Szwecja, Finlandia i Dania. W zależności od przepisów obowiązujących w danym państwie, wynagrodzenie minimalne jest wyliczane przez rząd lub rekomendowane przez komisje trójstronne (tak kwestia ta została rozwiązana w naszym kraju).
Źródło obrazka: www.forsal.pl
W Polsce nie ma dywersyfikacji wynagrodzenia minimalnego zależnie od województwa – w całej Polsce obowiązuje najniższa pensja o tej samej wysokości. Takie rozróżnienie wprowadziły z kolei Japonia czy Stany Zjednoczone. Warto zauważyć, że ma to swoje uzasadnienie, bo koszty życia w poszczególnych częściach tych krajów mogą być zróżnicowane. Różnicując płacę minimalną, można dostosować jej wysokość do warunków panujących w danym regionie.
Warto również pamiętać o wieku pracowników. W Polsce doświadczeni pracownicy nie otrzymają minimalnej pensji większej niż ci, którzy dopiero weszli na rynek pracy. Jednak takie rozwiązanie zostało wdrożone w niektórych państwach europejskich. Przykładem może być Holandia. Tam ustanowiono wiek, do którego pracownik zarabia niższą stawkę. Jego przekroczenie powoduje, że zatrudniony ma prawo do wyższego wynagrodzenia.
Czy minimalne wynagrodzenie może się zmienić?
Minimalne wynagrodzenie nie jest stałe – co roku jest ono poddawane przeglądowi i często podlega podwyżkom. Wzrost wynagrodzenia minimalnego zazwyczaj wynika z inflacji i wzrostu kosztów życia. Celem takiego działania jest utrzymanie siły nabywczej pensji minimalnej i zapewnienie, że pracownicy są w stanie pokryć swoje podstawowe koszty życia.
Co z umowami cywilnoprawnymi?
W Polsce pracownicy mogą być zatrudniani nie tylko na podstawie o umowy o pracę, lecz także umowy cywilnoprawnej. Do takich należą: umowa zlecenie i umowa o dzieło. Pracownicy, którzy podpiszą umowę-zlecenie mogą liczyć na wynagrodzenie minimalne.
Warto jednak zainteresować się tym, jakie składki odprowadza pracodawca – umowy cywilnoprawne nie są obwarowane przymusem opłacania składki chorobowej czy emerytalnej. Oznacza to, że jeśli zachorujesz, nie będziesz mógł skorzystać z odpłatnego zwolnienia chorobowego.
Podsumowanie
Minimalne wynagrodzenie za pracę obecnie wynosi 3600 zł brutto. To najniższa wypłata, jaką pracownik może otrzymać za miesiąc pracy na pełnym etacie.
Składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz inne opłaty powodują, że wynagrodzenie netto jest niższe od brutto. Jeśli pracodawca wypłaca Ci mniej, niż minimalna krajowa, masz prawo żądać przelania różnicy na Twoje konto.
To może Cię również zainteresować