Spis treści
Powierzenie pracownikowi innej pracy
Pracownik, który podpisuje umowę o pracę, jest informowany o swoich obowiązkach oraz prawach. W umowie o pracę lub w załączniku do niej są również jasno określone obowiązki służbowe pracownika, z których jest on rozliczany w ramach stosunku pracy. Jednak sytuacja w firmie może ulec nagłej zmianie i wówczas może okazać się, że konieczne jest powierzenie pracownikowi obowiązków innych niż te, które zostały wymienione w umowie. W takiej sytuacji pracodawca może nakazać pracownikowi wykonywanie innej pracy, przy czym nie wymaga to zmiany treści umowy w zakresie warunków pracy oraz płacy. Trzeba jednak pamiętać, że pracodawca nie może w tej kwestii postępować zupełnie dowolnie – musi trzymać się przepisów Kodeksu pracy. Przede wszystkim powierzone obowiązki nie mogą być wykonywane przez pracownika dłużej niż przez 3 miesiące w danym roku kalendarzowym. Z tej opcji można skorzystać np. na przełomie roku – wówczas pracownik łącznie będzie oddelegowany do innych zadań na pół roku.
Powierzenie dodatkowych obowiązków pracownikowi musi być związane z uzasadnionymi potrzebami pracodawcy. W przepisach nie wskazano jednak czy potrzeby te muszą wynikać z jakiejś szczególnej sytuacji. W związku z tym czasowe powierzenie innych obowiązków może być też związane z organizacją pracy, zwłaszcza gdy przez określony czas występuje zapotrzebowanie na inny rodzaj pracy niż ta, którą na stałe wykonuje dany pracownik. Zwykle takie postępowanie związane jest z nagłą i nieprzewidzianą zmianą w zakładzie pracy, np. wskutek śmierci pracownika, którego natychmiast trzeba zastąpić.
Potrzeby pracodawcy nie oznaczają jednak, że można przenieść pracownika do dowolnej pracy. Na innym stanowisku obowiązki powinny być zgodne z kwalifikacjami pracownika i to zarówno w zakresie formalnego wykształcenia, jak i umiejętności nabytych podczas dotychczasowej pracy. Nie wolno delegować do czasowej pracy, która w sposób znaczący odbiega od kwalifikacji posiadanych przez pracownika – jest to kwestia szczególnie ważna, gdy przeniesienie dotyczy obowiązków, do których wymagane są niskie kompetencje. Co ważne, pracodawca nie ma prawa do obniżenia pracownikowi wynagrodzenia, nawet jeśli pracownicy wykonujący tę samą pracę zarabiają mniej.
Powierzenie pracownikowi innej pracy a przepisy Kodeksu pracy
Ustawodawca w Kodeksie pracy zawarł dopuszczalność skierowania pracownika do pracy innej niż dotychczas. Zgodnie z art. 42 § 4 wypowiedzenie dotychczasowych warunków pracy lub płacy nie jest wymagane w razie powierzenia pracownikowi (w przypadkach, które są uzasadnione potrzebami pracodawcy) innej pracy niż określona w umowie. Jednocześnie, okres wykonywania takich prac nie może przekraczać 3 miesięcy w roku kalendarzowym. Pracodawca powinien pamiętać także o tym, że powierzenie podwładnemu wykonywania innej pracy nie może doprowadzić do obniżenia wynagrodzenia, zaś praca powinna odpowiadać jego kwalifikacjom. W praktyce zatem, aby pracodawca mógł powierzyć pracownikowi wykonywanie innej pracy, powinny zostać spełnione cztery warunki:
- pracodawca powinien podeprzeć swoją decyzję uzasadnionymi potrzebami firmy;
- okres wykonywania innych obowiązków przez wyznaczonego pracownika nie powinien przekraczać 3 miesięcy w roku kalendarzowym;
- powierzona praca powinna odpowiadać kwalifikacjom podwładnego;
- wynagrodzenie pracownika nie powinno ulec zmianie.
Powierzenie pracownikowi innej pracy jako zastępstwo nieobecnego pracownika
Gdy mowa o potrzebach firmy warto wskazać, że przedsiębiorstwo może działać np. sezonowo. W pewnych okresach nadmiar pracy będzie powodować, że poszczególni pracownicy zostaną przeniesieni do wykonywania innej pracy. Takie działanie mieści się w ramach uzasadnionych potrzeb pracodawcy. Również ewentualne braki kadrowe będą uzasadniały podjęcie przez pracodawcę decyzji o wyznaczeniu innej pracy.
Przy omawianiu zagadnienia powierzenia pracownikowi wykonywania innej pracy warto pamiętać o tym, że podwładny powinien przerwać wykonywania dotychczasowych obowiązków. To pojęcie bowiem nie jest równoznaczne z tym, że może on wykonywać swoje obowiązki i jednocześnie obowiązki innego zatrudnionego, chyba że jego dotychczasowy zakres obowiązków był tak wąski, że dodatkowe nie spowodują np. konieczności pracy po godzinach.
Powierzenie pracownikowi innej pracy — bez konieczności przygotowywania porozumienia zmieniającego
Dla pracodawcy ważne powinno być to, że do przesunięcia pracownika do innej pracy nie jest konieczne sporządzenie żadnego pisma. Wystarczające jest wydanie polecenia służbowego. Takie stanowisko zaprezentował w uzasadnieniu do wyroku Sąd Najwyższy (wyrok z dnia 13 marca 1979 roku, sygn. Akt I PRN 18/79). Oznacza to, że w praktyce pracodawca nie musi swojej decyzji od razu uzasadniać. Ponieważ jednak pracownik może odwołać się od polecenia, pracodawca powinien potrafić uzasadnić podjętą decyzję na jego żądanie. Mimo że pisemna forma zmiany obowiązków nie jest obowiązkowa, nie zaszkodzi wydanie polecenia służbowego na piśmie i uzyskanie pod tym poleceniem podpisu pracownika.
Regulacja czasu pracy przy powierzaniu innej pracy
Zgodnie z Kodeksem pracy, pracodawca ma obowiązek przestrzegać wymiaru czasu pracy pracownika, nawet jeśli została mu powierzona inna praca. Przepisy prawa pracy są jasne — pracownik nie powinien pracować dłużej niż zgodnie z systemem czasu pracy przyjętym w zakładzie. Czas pracy jest ściśle regulowany i niezależnie od rodzaju wykonywanej pracy, nie może przekraczać dobowego lub tygodniowego limitu godzin.
Powierzenie pracownikowi pracy w godzinach nadliczbowych
Kiedy pracodawca powierza pracownikowi pracę nadliczbową, musi to robić zgodnie z przepisami Kodeksu pracy. Praca nadliczbowa musi być ograniczona do szczególnych okoliczności i być dodatkowo wynagradzana. Pracownik ma prawo do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy nadliczbowej, a stawka za godzinę jest wyższa niż standardowa stawka. Przepisy prawa pracy chronią pracowników przed nadużywaniem praktyki powierzania pracy nadliczbowej.
Zarządzanie zakładem pracy przy powierzaniu innej pracy
Zarządzanie zakładem pracy podczas powierzania pracownikowi innej pracy to bardzo ważny aspekt dla pracodawcy. Musi on bowiem znać przepisy prawa pracy, aby chronić interesy zarówno firmy, jak i pracowników. W przypadku, gdy konieczne jest powierzenie innego obowiązku pracownikowi, odpowiednie zarządzanie może zagwarantować, że proces ten przebiegnie sprawnie.
Zakwaterowanie pracowników przy powierzaniu innej pracy
Pracodawca powinien również wziąć pod uwagę miejsce wykonywania pracy, gdy powierza pracownikowi inną pracę. Jeżeli nowe obowiązki wymagają od pracownika przemieszczenia się do innego miejsca, pracodawca powinien zapewnić odpowiednie zakwaterowanie. Ponadto pracodawca musi pamiętać, że konieczność przemieszczania się pracownika nie może wpływać na wysokość jego wynagrodzenia, czy ponoszone przez niego koszty.
Podsumowując, czasowe powierzenie pracownikowi innych obowiązków jest możliwe i nie wymaga od pracodawcy zachowania formy pisemnej. Warto jednak pamiętać o wymogach formalnych, jakich pracodawca ma obowiązek dochować, aby takie powierzenie obowiązków odbyło się zgodnie z przepisami Kodeksu pracy.
To może Cię również zainteresować