Spis treści
Zgodnie z art. 237 (3) § 2 Kodeksu pracy, jeżeli nie można uniknąć zagrożenia dla zdrowia lub życia pracownika pomimo zastosowania środków bezpieczeństwa i higieny pracy, pracodawca ma obowiązek dostarczyć pracownikom środki ochrony indywidualnej, do których zalicza się również odzież roboczą.
Dodatkowe wytyczne dotyczące odzieży roboczej znajdują się w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. To rozporządzenie zawiera bardziej szczegółowe informacje na temat warunków, w jakich należy zapewnić odzież roboczą, a także standardów, jakie powinna spełniać.
Kwestię odzieży oraz obuwia regulują także przepisy BHP.
Narzędzia pracy i środki ochrony indywidualnej
Pracodawca powinien zadbać o narzędzia pracy i środki ochrony indywidualnej, które zabezpieczą pracownika przed działaniem szkodliwych czynników. Należy wskazać między innymi na odzież i buty robocze. Czasem wystarczy, że pracodawca wypłaci pracownikom ekwiwalent za ubrania do pracy.
Warto jednak zaznaczyć, że w sytuacji, gdy pracownik na danym stanowisku pracy musi posiadać odzież i obuwie robocze, nie jest możliwe dopuszczenie go do pracy bez tych akcesoriów.
Różnice między odzieżą ochronną a roboczą
Odzież Robocza:
- Zabezpiecza przed zabrudzeniem i niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi.
- Może służyć do uzyskania rozpoznawalności marki i firmy, często jest na niej logo i emblematy.
- Dostosowana do intensywności użytkowania i warunków pracy, np. wzmocnienia na kolanach.
- Ważne są swoboda ruchu i komfort użytkowania.
Odzież Ochronna:
- Zgodnie z kodeksem pracy, wymagana tam, gdzie istnieje ryzyko dla zdrowia i życia.
- Klasyfikowana według trzech kategorii ryzyka: od niewielkiego (np. ochrona przed warunkami atmosferycznymi) do bardzo poważnego (np. ochrona przed gorącem i płomieniem).
- Wymaga profesjonalnej pielęgnacji i regularnej kontroli funkcji ochronnych.
- Stosowane są certyfikowane procesy pralnicze; przeróbki i naprawy wymagają użycia oryginalnych materiałów.
Czy pracownik może użyć swoich ubrań do pracy?
W pewnych okolicznościach pracodawca może ustalić w porozumieniu z pracownikami, które stanowiska pracy w zakładzie dopuszczają noszenie przez zatrudnionych własnej odzieży i obuwia roboczego (pod warunkiem że spełniają one wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy).
Należy jednak pamiętać, że korzystanie z własnej odzieży roboczej jest niedopuszczalne w sytuacjach, gdy praca odbywa się przy bezpośredniej obsłudze maszyn i urządzeń technicznych, a także w przypadku prac, które prowadzą do intensywnego brudzenia lub skażenia odzieży i obuwia środkami chemicznymi, promieniotwórczymi lub materiałami biologicznie zakaźnymi.
- jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu,
- ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.
Wytyczne w wewnętrznym regulaminie
Niezależnie od tego, czy pracownicy mogą korzystać w trakcie wykonywania pracy z własnej odzieży i obuwia roboczego, czy też dostarczy je pracodawca, warto uregulować powyższą kwestię na poziomie wewnątrzzakładowym, np. w regulaminie obowiązującym w jego firmie. Tam powinny znaleźć się szczegółowe informacje na temat zasad rozliczania się z pracodawcą z przyznanej pracownikowi odzieży, okresu ich użytkowania czy wypłaty ekwiwalentu za korzystanie z własnej odzieży czy utrzymanie jej w czystości.
Warto pamiętać, że takie uregulowanie kwestii korzystania z odzieży roboczej i obuwia rozwiązuje późniejsze spory. Pracownicy będą dokładnie wiedzieli, po jakim czasie mogą wymienić przysługujące im elementy odzieży lub buty i w jakich terminach oraz wysokości otrzymają ekwiwalent za używanie własnych akcesoriów.
Pracodawca może zobligować pracowników do zakupu odzieży
W określonych sytuacjach, pracodawca może zezwolić pracownikom na używanie własnej odzieży i obuwia roboczego. Ważne jest, aby odzież i obuwie pracownicze spełniały wymagania BHP i Polskich Norm. W takich przypadkach pracodawca zobowiązany jest do wypłaty ekwiwalentu pieniężnego, który powinien odzwierciedlać aktualne ceny zakupu odzieży i obuwia roboczego.
Ponadto, w przypadkach, gdy pracodawca dostarcza odzież i obuwie robocze, jest on zobowiązany do ich prania, konserwacji, naprawy, odpylania i odkażania. Jeśli pracodawca nie jest w stanie zapewnić prania odzieży roboczej, może powierzyć tę czynność pracownikowi, który wówczas ma prawo do ekwiwalentu pieniężnego za pranie odzieży we własnym zakresie.
Jeśli chodzi o sytuacje, w których pracownik przekracza budżet na zakup odzieży roboczej, przepisy nie precyzują bezpośrednio, czy pracodawca jest zobowiązany pokryć różnicę w cenie. Zaleca się jednak, aby pracodawca i pracownik ustalili te kwestie wewnętrznie, biorąc pod uwagę wymogi stanowiska pracy oraz dostępność odpowiedniej odzieży roboczej na rynku.
Miejsce do przechowywania odzieży roboczej
Jako pracodawca musisz również zapewnić swoim pracownikom odpowiednie miejsce do przechowywania odzieży roboczej. Szafki powinny być przewidziane w miejscu, które jest łatwo dostępne dla pracowników, ale jednocześnie z dala od potencjalnych zagrożeń, takich jak wilgoć, wysoka temperatura czy bezpośrednie działanie światła słonecznego.
Pranie i konserwacja odzieży roboczej
Pranie i konserwacja odzieży roboczej to kolejny aspekt, na który warto zwrócić uwagę. Niektóre materiały używane do produkcji odzieży roboczej wymagają specjalnej opieki, aby zachować swoje właściwości ochronne. Dlatego jako pracodawca powinieneś zapewnić swoim pracownikom dostęp do informacji na temat prawidłowego prania i konserwacji ich odzieży roboczej.
Możesz również zdecydować się na zorganizowanie prania i konserwacji odzieży roboczej w ramach usług oferowanych przez Twoją firmę. To może okazać się korzystnym rozwiązaniem, zwłaszcza jeśli Twoi pracownicy korzystają z specjalistycznych ubrań ochronnych.
Podsumowanie
Odpowiednie wyposażenie pracownika w odzież roboczą i ochronną jest niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa i komfortu pracy. Zgodnie z przepisami, pracodawca ma obowiązek dostarczyć taką odzież, gdy wymagają tego warunki pracy. Musi także zadbać o jej prawidłowe użytkowanie i konserwację. Wszystkie te aspekty powinny być jasno uregulowane w wewnętrznym regulaminie, aby uniknąć późniejszych nieporozumień i zapewnić sprawną realizację zadań.
To może Cię również zainteresować