Pracodawca - prawa i obowiązki

Równe traktowanie w zatrudnieniu – przepisy i ochrona pracowników

28 stycznia 2024

5 z 5

Ocena: 5 z 5 | 24 głosy

24 głosy

4 komentarze
Równe traktowanie w zatrudnieniu – przepisy i ochrona pracowników
Czy wiesz, jakie konsekwencje może nieść za sobą dyskryminacja w Twojej firmie? Dowiedz się, jak polski kodeks pracy definiuje i reguluje kwestie dyskryminacji i poznaj swoje prawa oraz obowiązki w tworzeniu środowiska pracy wolnego od uprzedzeń.

Każdy zasługuje na jednakowe traktowanie – to truizm, ale prawdopodobnie wielokrotnie zetknąłeś się z sytuacją, w której tej równości zabrakło. Problem istnieje i bywa na tyle poważny, że ustawodawca ujął go w kodeksie pracy.

Pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony, zatrudnienie w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy.
art. 18 (3a) § 1

Co to oznacza w praktyce? Czy to martwy przepis? Aby to zrozumieć, warto poznać ważne pojęcie: inkluzywność.

Czym jest inkluzywność?

Inkluzywność to podejście lub praktyki, które zapewniają równy dostęp i uczestnictwo wszystkich osób w różnych aspektach życia społecznego, kulturowego, edukacyjnego czy zawodowego. Jest to koncepcja przeciwstawiająca się wykluczeniu i dyskryminacji, dążąca do stworzenia środowiska, w którym każdy, niezależnie od swojej tożsamości, pochodzenia, płci, orientacji seksualnej, wieku, niepełnosprawności czy innych cech, może aktywnie uczestniczyć i mieć równy dostęp do różnych zasobów i możliwości.

Inkluzywność w organizacjach i instytucjach oznacza wdrażanie polityk i praktyk, które aktywnie wspierają różnorodność i zapobiegają wykluczeniu. Działa to na rzecz tworzenia środowiska, w którym każdy czuje się szanowany, akceptowany i cenny. Działania w miejscu pracy mogą obejmować tworzenie przestrzeni dostępnych dla osób z niepełnosprawnościami, promowanie równości płci, wspieranie różnorodności kulturowej czy wdrażanie języka włączającego wszystkie płcie.

W szerszym kontekście społecznym inkluzywność przyczynia się do budowania społeczeństwa, które jest bardziej otwarte, tolerancyjne i sprawiedliwe, gdzie każda osoba może rozwijać swój potencjał bez obaw o dyskryminację czy wykluczenie.

Video

Szukasz pracy?

Merchandiser - wykładanie towaru KAUFLAND WĄGROWIEC

Golden Serwis Sp. z o. o.

  • 28-28 zł brutto / h
  • Wągrowiec
Dodana
Aplikuj bez CV

Pracownik produkcji

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • Żory
Dodana

Pracownik produkcji

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • Częstochowa
Dodana

Specjalista/Specjalistka w biurze Fundacji

American Heart of Poland Spółka Akcyjna

  • Katowice
Dodana

Pracownik produkcji

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • Gliwice
Dodana

Równość w czasie rekrutacji

Jak stosować równe traktowanie w rekrutacji? Jest kilka elementów, na które warto zwrócić uwagę tak, aby nikogo nie dyskryminować – wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że to robi.

Na co zwrócić uwagę, aby rekrutować inkluzywnie?

  • Anonimizacja CV – polega to na usunięciu z dokumentów aplikacyjnych wszystkich informacji, które mogą prowadzić do dyskryminacji, takich jak imię i nazwisko, wiek, płeć, zdjęcie, narodowość czy adres. Pozwala to skoncentrować się wyłącznie na kwalifikacjach i doświadczeniu zawodowym kandydata, eliminując początkowe uprzedzenia.
  • Zatrudnianie umiejętności, a nie człowieka – skupienie się na konkretnych umiejętnościach i doświadczeniu wymaganym do danego stanowiska, a nie na osobistych cechach kandydata. Oznacza to, że proces rekrutacyjny powinien być zbudowany wokół konkretnych potrzeb stanowiska i kultury organizacyjnej, a nie subiektywnych preferencji osoby rekrutującej.
  • Nieuświadomione uprzedzenia – to automatyczne, często nieświadome stereotypy i przekonania, które wpływają na nasze decyzje i postawy wobec innych. Mogą one prowadzić do dyskryminacji w procesie rekrutacji, nawet jeśli rekruterzy nie zdają sobie z tego sprawy. Przykłady takich uprzedzeń obejmują preferowanie kandydatów o podobnym tle kulturowym, płci czy wieku.
  • Szkolenia dla rekruterów – szkolenia koncentrują się na ujawnianiu i eliminowaniu nieuświadomionych uprzedzeń. Rekruterzy powinni nauczyć się identyfikować i zarządzać swoimi własnymi uprzedzeniami, aby podejmować bardziej obiektywne i sprawiedliwe decyzje. Szkolenia te mogą obejmować warsztaty, symulacje oraz sesje edukacyjne na temat różnorodności.

Stosując te metody, pracodawcy mogą znacząco zmniejszyć ryzyko dyskryminacji w procesie rekrutacji, co przyczyni się do budowania bardziej zrównoważonej i inkluzywnej kultury w miejscu pracy. Dzięki temu przedsiębiorstwa mogą również zyskać dostęp do szerszego talent poolu, co może przynieść nowe perspektywy i pomysły, kluczowe dla innowacji i rozwoju firmy.

Jak unikać dyskryminacji w miejscu pracy?

Dyskryminacja może przybierać różne formy, takie jak:

  • Dyskryminacja bezpośrednia – traktowanie kogoś mniej korzystnie ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, orientację seksualną, rasę, wyznanie itp.
  • Dyskryminacja pośrednia – wprowadzenie zasad czy praktyk, które wydają się neutralne, ale faktycznie stawiają w niekorzystnej sytuacji osoby z określonej grupy.

Traktowanie kogoś niekorzystnie, ponieważ złożył skargę na dyskryminację lub pomógł komuś, kto to zrobił, to również forma dyskryminacji! Jak zapobiegać takim działaniom? Sposobów jest kilka, należą do nich:

  • Regularne szkolenia dla pracowników mające za zadanie podnieść świadomość na temat różnorodności, inkluzywności i dyskryminacji. Takie szkolenia mogą pomóc pracownikom zrozumieć, jak nieświadome uprzedzenia mogą wpływać na ich zachowanie i decyzje.
  • Opracowanie jasnych zasad i procedur postępowania w miejscu pracy, które zabraniają dyskryminacji. Upewnij się,  że są one znane wszystkim pracownikom.
  • Ustal procedurę zgłoszenia zachowań dyskryminacyjnych.
  • Aktywna promocja różnorodności i inkluzywności w miejscu pracy, na przykład poprzez tworzenie zróżnicowanych zespołów, organizowanie wydarzeń kulturalnych czy aktywność w mediach społecznościowych.

Inkluzywne środowisko pracy jest nie tylko zgodne z prawem, ale dobrze wpływa na postrzeganie pracodawcy na rynku pracy i korzystnie wpływa na motywację i zaangażowanie pracowników.

Równe traktowanie pracownika a kodeks pracy

Wiesz już, że kodeks pracy definiuje dwie formy dyskryminacji: pośrednią i bezpośrednią. Jak to wygląda w praktyce?

Dyskryminacja bezpośrednia występuje, gdy pracownik jest traktowany mniej korzystnie niż inni z powodu takich czynników jak wiek, rasa, płeć, niepełnosprawność itp. Gdy pracownik niepełnosprawny otrzymuje niższe wynagrodzenie niż jego pełnosprawny kolega, mimo że obaj wykonują tę samą pracę, jest to dyskryminacja bezpośrednia.

Dyskryminacja pośrednia ma miejsce, gdy pozornie neutralne zasady lub praktyki prowadzą do niekorzystnego traktowania określonej grupy osób. Przykładem może być sytuacja, w której pracodawca przyznaje dodatkowe wynagrodzenie tym pracownikom, którzy pracują ponad 40 godzin tygodniowo. Chociaż na pierwszy rzut oka wydaje się to sprawiedliwe, może to dyskryminować pracowników z niepełnosprawnościami, którzy z powodu swojej niepełnosprawności nie mogą zostawać dłużej zgodnie z obowiązującym prawem.

Dyskryminacja może dotyczyć różnych aspektów pracy, w tym płci, wieku, pochodzenia etnicznego, niepełnosprawności, wyznania, sytuacji rodzinnej, orientacji seksualnej czy stanu cywilnego. Ważne jest, aby pracodawcy i pracownicy byli świadomi, że każda forma nierównego traktowania, która nie jest obiektywnie uzasadniona, może być uznana za dyskryminację.

Pracodawcy powinni stosować zasadę równego traktowania we wszystkich aspektach zatrudnienia, od procesu rekrutacji, przez warunki pracy, po awanse i szkolenia. W przypadku doświadczenia dyskryminacji pracownik ma prawo do złożenia skargi i może być uprawniony do odszkodowania.

Video

Jak pisać inkluzywne oferty pracy?

Aby napisać ogłoszenie o pracę wolne od dyskryminacji, skup się na kwalifikacjach i umiejętnościach, które są rzeczywiście potrzebne do wykonania pracy. Unikaj używania języka, który może nieświadomie faworyzować lub wykluczać pewne grupy. Unikaj też określeń sugerujących preferowaną płeć, wiek, narodowość czy inne osobiste cechy.

W ogłoszeniu podkreśl, że cenisz różnorodność i równość, co może zachęcić szersze grono kandydatów do złożenia aplikacji. Dzięki temu Twoje ogłoszenie będzie przyjazne dla wszystkich osób  i pomoże w budowaniu zrównoważonego środowiska pracy.

Konsekwencje dla pracodawcy

Pracownik, który doświadczył dyskryminacji, może wystąpić na drogę sądową i żądać od pracodawcy odszkodowania. Kodeks pracy nie określa górnej granicy wysokości odszkodowania, co oznacza, że może ono być bolesne – nie tylko finansowo.

W zależności od rodzaju i skali dyskryminacji, pracodawca może zostać poddany różnym sankcjom administracyjnym, włącznie z możliwością zawieszenia działalności firmy. Ponadto ujawnienie działań dyskryminacyjnych w miejscu pracy może spowodować poważne szkody dla reputacji firmy, a to wiąże się często z negatywnymi konsekwencjami, takimi jak utrata klientów i pracowników. I problem z zatrudnieniem nowych.

Ponadto warto wspomnieć, że procesy sądowe i dochodzenia w sprawach dyskryminacyjnych mogą zaburzać normalne funkcjonowanie firmy i wiązać się z dodatkowymi kosztami.

Podsumowanie

Każdy pracownik ma prawo do równego traktowania w miejscu pracy. Niestety, dyskryminacja nadal dotyka wielu pracowników na różnych płaszczyznach – od płci, przez wiek, aż po niepełnosprawność czy orientację seksualną.

Inkluzywność w miejscu pracy nie jest tylko kwestią moralną, ale również prawną. Jednak jeśli taka sytuacja ma miejsce, pracownik może się bronić – ma prawo do składania skarg i może dochodzić swoich praw na drodze sądowej. Pracodawcy, którzy dopuszczają się dyskryminacji, mogą ponieść poważne konsekwencje, w tym kary finansowe, sankcje administracyjne, a nawet zawieszenie działalności firmy. Dyskryminacja może poważnie zaszkodzić reputacji.

Pracodawco – masz ogromny wpływ na kształtowanie inkluzywnego środowiska pracy. Twoje postępowanie, świadomość i gotowość do reagowania na niewłaściwe praktyki przyczyniają się do eliminacji dyskryminacji i budowania zdrowej kultury organizacyjnej opartej na równości i szacunku dla różnorodności. Budując inkluzywne środowisko pracy, przyciągniesz talenty i zwiększysz szansę na harmonijny rozwój Twojej organizacji.

To może Cię również zainteresować

Obowiązki pracodawcy – co musi zrobić Twój szef?

Najczęściej zadawane pytania

Czym są zasady równego traktowania w zatrudnieniu?

To zasady zapewniające, że wszyscy pracownicy są traktowani sprawiedliwie i niezależnie od czynników osobistych, takich jak płeć, rasa, religia, wiek, orientacja seksualna czy niepełnosprawność.

Jakie są wyjątki od zasady równego traktowania?

Czasami różnice w traktowaniu są dozwolone, jeśli są obiektywnie uzasadnione, na przykład przez konieczność posiadania określonych kwalifikacji lub umiejętności do wykonania konkretnej pracy.

Czy mogę dochodzić swoich praw w razie naruszenia zasady równego traktowania?

Tak, masz prawo do skorzystania z różnych form ochrony, takich jak mediacje, postępowanie sądowe czy działania związków zawodowych.

Jak mogę się ochronić przed naruszeniami zasady równego traktowania?

Najważniejsze jest, aby być świadomym swoich praw i obowiązków związanych z zasadą równego traktowania w zatrudnieniu.

Czym jest ochrona pracownika?

Ochrona pracownika obejmuje prawo do złożenia skargi, dostępu do informacji o swoich prawach i odszkodowania w przypadku naruszenia praw pracy.

Autor

Artykuł został opracowany i zmodyfikowany przez kilku autorów. Poniżej podajemy dane redaktora lub autora, który dokonał ostatniej modyfikacji.

Anna Różak

Copywriterka, autorka głównie dla branży HR. Piszę o rekrutacji, benefitach pracowniczych, jestem na bieżąco ze zmianami w prawie pracy.

Prywatnie mnóstwo czytam i opiekuję się najpiękniejszym kundelkiem po tej stronie Wisły.

4 komentarze

kapuj

kapuj

Tak powinno być - równe traktowanie pracowników. Ale czy tak jest????? Niestety tak nie jest. U mnie w pracy szef faworyzuje zawsze 2 pracowników - im daje premie, nigdy im nie zwróci uwagi żadnej jak zasłużą. Teraz wiemy dopiero, że oni są jego krewnymi ze strony brata szefa.
Jola

Jola

Pracownicy przez pracodawcę powinni być na równo traktowani. Nie zawsze tak niestety jest i wtedy są konflikty, panuje zła atmosfera.
Ukraińczyk

Ukraińczyk

Każdy pracownik pracujący w zakładzie pracy, powinien przez pracodawcę być na równo traktowany. Zapewnia to Kodeks pracy. Niestety nie zawsze tak jest. Pracownicy są często dyskryminowani pośrednio lub bezpośrednio.
Rekruter

Rekruter

Panele wywiadów powinny mieć co najmniej dwóch członków, najlepiej tych, którzy brali udział w selekcji. Data i godzina powinny być ustawione na początku procesu rekrutacji, ale być elastyczne.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.