Spis treści
Pracownica w ciąży zatrudniona na podstawie umowy o pracę nie tylko nie może wykonywać niektórych prac, lecz także korzysta z wyjątkowej ochrony. Ta polega m.in. na tym, że pracodawca nie może jej zwolnić, chyba że zachodzą określone przesłanki. Wśród tych wskazać należy na ciężkie przewinienie podwładnej czy upadłość lub likwidację zakładu pracy. W pierwszym przypadku mowa oczywiście o zwolnieniu dyscyplinarnym, do którego podmiot zatrudniający musi mieć solidne podstawy.
Kiedy można zwolnić kobietę w ciąży?
Ważne jest, abyś wiedział, że istnieje okres, w którym pracodawca nie może zwolnić kobiety w ciąży. Zgodnie z przepisami, ochrona pracownicy w ciąży jest szczególnie wzmocniona w okresie trwania ciąży oraz przez pewien czas po porodzie. Pracodawca nie ma prawa rozwiązać umowy o pracę z kobietą w ciąży od momentu stwierdzenia ciąży aż do upływu 3 miesiąca po porodzie.
Jednak ochrona Kodeksu pracy nie ogranicza się tylko do tego okresu. Przepisy chronią pracownicę w ciąży również przed zwolnieniem z powodu stanu ciąży przez cały okres jej trwania. To ważne zabezpieczenie ma na celu zapobieżenie nadużyciom pracodawców oraz zapewnienie spokoju i stabilności kobiecie w tym wyjątkowym okresie.
Kiedy zwolnienie dyscyplinarne?
Zgodnie z przepisami prawa pracy, pracodawca nie ma dowolności, gdy mowa o zwolnieniu dyscyplinarnym. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika może zostać zastosowane w następujących przypadkach:
- ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych,
- popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem,
- zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.
Warto przy tym zauważyć, że w takich sytuacjach pracodawca może – ale nie musi – zastosować zwolnienia dyscyplinarnego. Ustawodawca pozostawia mu zatem prawo wyboru. Jednocześnie należy podkreślić, że w przypadku pracownic w ciąży, przed faktycznym rozstaniem się z podwładną, podmiot zatrudniający będzie musiał uzyskać zgodę reprezentującej pracownicę zakładowej organizacji związkowej.
Umowa ma znaczenie
W polskim prawie pracy wyróżnić można kilka rodzajów umów o pracę. Nie każda chroni pracownicę w ciąży w tym samym zakresie. Zasadniczo z największej ochrony zatrudniona kobieta korzysta wówczas, gdy podpisała umowę o pracę na czas nieokreślony. Inaczej jednak, gdy zgodziła się na propozycję podmiotu zatrudniającego i podpisała umowę na czas określony lub na czas zastępstwa innej osoby. W pierwszym przypadku dojść może do przedłużenia umowy do chwili porodu. Będzie to możliwe jednak tylko wówczas, gdy umowa miałaby zostać rozwiązana w po upływie 3 miesiąca ciąży. W takiej sytuacji pracodawca ma obowiązek przedłużyć swojej podwładnej umowę o pracę.
Co z umową na czas zastępstwa? Wówczas pracodawca nie ma obowiązku przedłużać umowy. Rozwiązana zostanie ona w momencie, gdy do pracy powróci nieobecny pracownik. W praktyce zatem ustawodawca nie przyznaje ciężarnej kobiecie tak szerokiej ochrony – umowa o pracę może zostać rozwiązana nawet tuż przed porodem.
Zmiana warunków zatrudnienia?
Wiele wątpliwości rodzi pytanie, czy pracodawca może zmienić ciężarnej pracownicy warunki zatrudnienia. Co do zasady taka modyfikacja nie jest możliwa, choć należy wskazać na wyjątek. Ten odnosi się do sytuacji, w której podwładna świadczy np. pracę nocami. Ponieważ przepisy prawa pracy są w tej materii jasne – pracodawca nie może zatrudniać kobiet w ciąży w godzinach nocnych, zmiana warunków zatrudnienia będzie konieczna i pożądana. Wówczas pracownica będzie musiała zostać przeniesiona do pracy świadczonej w ciągu dnia, to zaś może wymagać zmiany poszczególnych punktów umowy.
Co w sytuacji, gdy pracodawca nie może przenieść pracownicy do innej pracy? Trzeba zauważyć, że ustawodawca zagwarantował rozwiązanie. Podmiot zatrudniający powinien zwolnić swoją podwładną od wykonywania obowiązków służbowych i jednocześnie zagwarantować jej wynagrodzenie. Jakie rozwiązanie może nie jest korzystne z punktu widzenia pracodawcy, lecz służy pracownicy. W innym przypadku dochodziłoby do naruszenia przepisów prawa pracy lub zatrudniona wykonywałaby pracę, która zagrażałaby jej zdrowiu.
Aspekt | Ochrona w ciąży | Zwolnienie pracownika | Zmiany w prawie |
---|---|---|---|
Ochrona Kodeksu pracy | Ochrona pracownicy w ciąży przed zwolnieniem. | Pracodawca nie może zwolnić kobiety w ciąży z pewnymi wyjątkami. | Zmiany w ochronie kobiet w ciąży. |
Umowa o pracę | Umowa na czas nieokreślony oferuje największą ochronę. | Umowa na czas określony może być rozwiązana przed porodem. | Rozwiązanie umowy przed trzecim miesiącem ciąży. |
Zmiana warunków | Zmiana pracy nocnej lub pracodawcy musi dostosować warunki. | Pracodawca musi zapewnić opiekę i wynagrodzenie. | Ochrona przed pracą, która zagraża zdrowiu. |
Wypowiedzenie | Pracownik w ciąży ma dodatkową ochronę przed wypowiedzeniem umowy. | Podmiot zatrudniający musi uzyskać zgodę organizacji związkowej. | Ochrona przed wypowiedzeniem w trakcie ciąży. |
Podsumowanie
Pracownica w ciąży ma szczególne prawa i zabezpieczenia przewidziane przez prawo pracy. Dla pracodawcy kluczowe jest świadome i odpowiedzialne podejście do tych kwestii, aby zapewnić kobietom w ciąży odpowiednie warunki pracy i poszanowanie ich praw.
To może Cię również zainteresować