Koronawirus i tarcza antykryzysowa

Pandemia koronawirusa - czy pracownik może odmówić przyjścia do pracy?

2 kwietnia 2020

4 z 5

Ocena: 4 z 5 | 13 głosów

13 głosów

5 komentarzy
Pandemia koronawirusa - czy pracownik może odmówić przyjścia do pracy?
Rząd wprowadził szereg zaleceń, które mają na celu spłaszczyć krzywą zachorowań na koronawirusa. Ograniczą rozprzestrzenianie się choroby i odciążą służbę zdrowia. Zamknięte są już kina, bary, muzea, a także szkoły oraz uniwersytety. Co jednak z miejscami pracy? Wyjaśniamy, czy pracownicy mogą w trosce o swoje zdrowie zostać w domu!

Ministerstwo Zdrowia, Główny Inspektor Sanitarny oraz inne instytucje zalecają, by w obliczu zagrożenia epidemiologicznego w miarę możliwości ograniczyć kontakt z innymi ludźmi. Akcja „#zostanwdomu” jest niezwykle popularna w mediach społecznościowych. Nie każdy jednak ma do tego prawo. Dowiedz się, czy pracownik może odmówić przyjścia do pracy w związku z koronawirusem!

Koronawirus a praca – czy można nie stawić się w miejscu pracy?

Zgodnie z art. 100 § 1 Kodeksu Pracy pracownik musi stosować się do poleceń swojego pracodawcy. Do nich zalicza się też obowiązek wykonywania swoich obowiązków w określonym czasie i miejscu. Odmowa może skończyć się nawet dyscyplinarnym zwolnieniem.

W biurach czy innych placówkach przebywa zwykle większa liczba osób, które mogą potencjalnie być nosicielami koronawirusa. By jednak mieć prawo odmówić przyjścia w wyznaczone przez pracodawcę miejsce, należy mieć rzeczowe, obiektywne i słuszne powody. Pracownik może bowiem nie wykonać swoich obowiązków, jeśli stanowią one dla niego zagrożenie życia czy zdrowia. W związku z tym można np. odmówić wyjazdu służbowego w tereny szczególnie niebezpieczne. 

Warto wiedzieć!
Pracownik ma teoretycznie prawo nie stawić się w pracy, jeśli faktycznie groziłoby mu niebezpieczeństwo. Ryzyko zarażenia jako powód jest jednak dość kłopotliwe w ocenie. Na ten moment (17 marca 2020) nie można określić obecnej sytuacji związanej z koronawirusem w Polsce jako bardzo groźnej.

Osoby, które muszą stawić się w pracy, są więc do tego zobowiązane prawnie, chyba że wprowadzona zostanie specjalna ustawa o ograniczeniu działalności przedsiębiorstw.

Szukasz pracy?

Magazynier - operator wózka widłowego

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • 5 100-6 000 zł brutto / mc
  • Nowiny
Dodana

Pracownik produkcji

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • 4 500-4 950 zł brutto / mc
  • Bodzentyn
Dodana

Stolarz

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • Bielsko-Biała
Dodana

Operator maszyn produkcyjnych/pracownik produkcji

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • 5 100-6 000 zł brutto / mc
  • Nowiny
Dodana

Pracownik produkcji

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • 4 500-4 950 zł brutto / mc
  • Występa
Dodana

W prawie pracy brakuje szczegółowych przepisów na okoliczności, w których sie znaleźliśmy. W związku z tym rząd sporządził specustawę o koronawiusie, która reguluje podstawowe kwestie. Prawdopodobnie wraz z rozwojem sytuacji będzie ona wzbogacana o kolejne poprawki, by skonkretyzować zasady m.in. funkcjonowania na rynku pracy. O tym, co obecnie zawiera ten dokument, przeczytasz w artykule Koronawirus praca- co mówi specustawa?

Koronawirus a prawa pracownika

Czy są jakieś okoliczności, w których prawo działa na korzyść pracownika? Oczywiście może on nie przyjść do pracy, jeśli nie pozwala mu na to zdrowie. Jeśli ma podejrzenia, ze zachorował na COVID-19, powinien zadzwonić do sanepidu, najbliższej stacji sanitarno-epidemiologicznej lub szpitala zakaźnego. Gdy z kolei jest się osobą przewlekle chorą (np. nadciśnienie, cukrzyca) lub o upośledzonej odporności (np. w wyniku przebytej chemioterapii), warto zgłosić się do lekarza – oceni zdolność do pracy i w razie potrzeby wypisze zwolnienie.

Pracodawca a koronawirus - infografika o obowiązkach

Źródło: https://businessinsider.com.pl/firmy/przepisy/koronawirus-w-polsce-obowiazki-pracodawcow-w-firmach/g3xynvh

W wyjątkowych przypadkach pracownik ma także prawo nie przyjść do pracy w związku z koronawirusem, jeśli pracodawca nie wywiązuje się ze swoich obowiązków. Zgodnie z zapisami art. 210 § 1 Kodeksu Pracy, jeśli nie stworzył on warunków odpowiadającym nowym przepisom bezpieczeństwa i higieny, można odmówić przyjścia do pracy. Jest to jedno z podstawowych praw pracownika. Nie odnosi się ono jednak do zawodów, dla których obowiązkiem jest ratowanie życia lub mienia.

W innych przypadkach każdy pracodawca musi zapewnić m.in. dostęp do bieżącej wody, mydła czy środków dezynfekujących. Powinien także dokładnie instruować pracowników jak powinni zachowywać ostrożność. To, jakie kroki w zakładzie pracy powinien jeszcze podjąć pracodawca, omówiliśmy w osobnym artykule: Koronawirus w Polsce - obowiązki pracodawcy

Koronawirus a praca zdalna

Rząd, Sanepid oraz GIS zalecają pracę zdalną w tych miejscach, w których jest to możliwe. Jeśli więc pracownik uważa, że jest w stanie wykonywać swoje obowiązki z domu, powinien przedyskutować tę sprawę z przełożonym. Organizacją pracy zdalnej zajmuje się pracodawca i to od niego zależy jednak ostateczna decyzja. Może oczywiście odmówić, uznając, że prowadzi prawidłową profilaktykę koronawirusa.

Koronawirus a praca zdalna - infografika

Źródło: https://www.ifirma.pl/news/praca-zdalna-a-koronawirus-prawa-pracownika-i-obowiazki-pracodawcy.html

W innej sytuacji są rodzice oraz opiekunowie dzieci do lat 8. Szkoły i przedszkola zostały z dnia na dzień zamknięte, a nie każdy ma z kim zostawić swoje pociechy. Takie osoby mogą przejść na pracę zdalną lub tzw. urlop opiekuńczy. W obecnej sytuacji rząd wydłużył wymiar przebywania na zasiłku rodzicielskim do 14 dni. Dalsze tygodnie pokażą, czy zostaną wprowadzone dodatkowe zmiany.

Co ciekawe, pracodawca może zlecić pracę zdalną w kwarantannie domowej osobom, które jej podlegają. Jeśli pracownik jest zdrowy i zdolny do wykonywania swoich obowiązków (nie może jedynie opuszczać miejsca zamieszkania), musi zastosować się do poleceń pracodawcy.

Koronawirus a praca to jedno z najtrudniejszych zagadnień, z jakim muszą zmierzyć się polski Rząd i przedsiębiorcy. Z jednej strony ograniczenie kontaktów międzyludzkich działa na korzyść w powstrzymywaniu rozprzestrzeniania się wirusa. Z drugiej – istnieją takie branże, które nie mogą zawiesić swojej działalności. Jeśli musisz pracować, zachowaj ostrożność i skup się na czynnościach związanych z profilaktyką koronawirusa!

Polecamy także artykuł poświęcony pracy zdalnej i zaleceniom, gdy nie ma takiej możliwości: Praca zdalna i dojazd do pracy a koronawirus 

Podsumowanie:
  • Pracownik może odmówić przyjścia do pracy z powodu zagrożenia życia i zdrowia, jednak wymaga to rzeczowych i obiektywnych powodów.
  • Pracodawca ma obowiązek zapewnić odpowiednie środki bezpieczeństwa i higieny w miejscu pracy.
  • Praca zdalna jest zaleceniem rządu i GIS-a oraz może być wymuszona w przypadku opieki nad dziećmi lub kwarantanny domowej.
  • Specustawa o koronawirusie ma na celu regulację kwestii związanych z pandemią i może być dalej modyfikowana przez rząd.

Najczęściej zadawane pytania

Czy pracownik może odmówić przyjścia do pracy w związku z koronawirusem?

Według prawa pracy pracownik może odmówić tylko, jeśli wykonanie obowiązków wiąże się z niebezpieczeństwem życia i zdrowia. O ile pracodawca zastosuje się do specustawy i w zakładzie wprowadzone są środki ostrożności, raczej nie można mówić o niebezpieczeństwie będącym podstawą do odmówienia wykonania pracy.

Czy pracownik może pójść na pracę zdalną w związku z koronawirusem?

Specustawa o koronawirusie nie nakłada takiego obowiązku, ale Ministwerswo Zdrowia zachęca pracodawców do delegowania do pracy zdalnej tam, gdzie to możliwe. Jeśli pracodawca stwierdzi, że dane stanowisko wymaga obecności w miejscu pracy, ma jednak prawo odmówić pracy zdalnej.

Autor

Artykuł został opracowany i zmodyfikowany przez kilku autorów. Poniżej podajemy dane redaktora lub autora, który dokonał ostatniej modyfikacji.

Patrycja Kosek

Dziennikarz

Specjalista digital marketingu, redaktor, copywriter i dziennikarz. Ma ponad 10 lat doświadczenia. Poza pisaniem i korektą zajmuje się zarządzaniem i optymalizacją treści, a także planowaniem i realizacją kampanii marketingowych oraz projektów link outreach na potrzeby SEO.

5 komentarzy

Amelia

Amelia

Jako pracodawca rozumiem, że obecna sytuacja jest dla wszystkich trudna. Musimy jednak działać i podejmować decyzje, które przyniosą jak najlepsze efekty. Staramy się zapewnić naszym pracownikom bezpieczne warunki pracy i dbać o ich zdrowie. Mamy nadzieję, że kryzys szybko się skończy i będziemy mogli wrócić do normalności.
Diana12

Diana12

Sądzę, że pracodawcy powinni zadbać o bezpieczeństwo swoich pracowników i zapewnić im odpowiednie warunki pracy. Co do pracy zdalnej, uważam, że to świetne rozwiązanie w dobie koronawirusa. Mam nadzieję, że w przyszłości będzie się to rozwijało.
Astor

Astor

Jako osoba bezrobotna, bardzo martwię się o swoją sytuację w dobie koronawirusa. Obecna sytuacja na rynku pracy nie sprzyja znalezieniu zatrudnienia. Bardzo liczę na pomoc rządu i na to, że gospodarka szybko się odbuduje.
Zakapior

Zakapior

Szczerze mówiąc, ta cała sytuacja jest dla mnie bardzo stresująca. Muszę stawić się w pracy i boję się, że ktoś z mojej rodziny może zarazić się koronawirusem przez moje kontakty z ludźmi. Wydaje mi się, że pracodawcy powinni być bardziej elastyczni i pozwalać na pracę zdalną, jeśli tylko to możliwe.
burkhart

burkhart

Ciekawa sprawa z tym - gdyż jak to się zaczęło to masowo ludzie nie chcieli chodzić i jakoś wszystko było zgodnie z prawdą.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.