Spis treści
Zdecydowana większość specjalistów podkreśla, że staż i praktyki to formy zatrudnienia, które różnią się jedynie… nazwą. Faktycznie, podobieństw między stażem a praktykami jest wiele. Z punktu widzenia studenta lub osoby dopiero rozpoczynającej budowanie kariery, drobne różnice występujące między tymi dwie formami zatrudnienia mogą być jednak istotne.
Staż płatny i bezpłatny: warto wiedzieć
Staż to jedna z form stosunku pracy, rządząca się odmiennymi prawami. Oczywiście, stażysta wykonuje określone zadania dla pracodawcy, zbliżone zakresem do obowiązków etatowego pracownika na danym stanowisku. Mimo to istota stażu opiera się jednak na zdobywaniu doświadczenia i kompetencji, które będą przydatne w przyszłej aktywności zawodowej.
Staż – jak się dostać?
Warto pamiętać, że odbycie stażu to gwarancja nabycia konkretnych umiejętności. Z punktu widzenia absolwentów oraz osób poszukujących ścieżki zawodowych jest idealne rozwiązanie na weryfikację założeń oraz celów zawodowych. Pozostaje jednak pytanie: W jaki sposób znaleźć intersujący staż na korzystnych warunkach i jak się na niego dostać? Opcji jest kilka. Gdy mowa o stażu, większość osób myśli o stażu oferowanym przez Urząd Pracy. Rzeczywiście, takie w ostatnich latach cieszą się dużą popularnością, bo pozwalają na podniesienie kwalifikacji, zdobycie doświadczenia czy naukę zawodu. Na staż możemy zostać skierowani poprzez Urząd Pracy, ale także przez fundację lub inną instytucję zajmującą się tego rodzaju działalnością, a szczegółowe jego warunki i długość zależą od pracodawcy.
Aby zostać stażystą często trzeba wziąć udział w rekrutacji bardzo podobnej do tej, jaką przeprowadza się w przypadku oferty stałej pracy. Dlatego i w tym przypadku trzeba zadbać o dokumenty aplikacyjne i przygotować się, by umieć odpowiednio zaprezentować swoją osobę.
Ile trwa staż?
Według przepisów staż może przyjąć zróżnicowany wymiar czasu trwania, najczęściej jest to od 3 do 6 miesięcy. W przypadku osób, które nie ukończyły jeszcze 30. roku życia, staż może trwać maksymalnie nawet 12 miesięcy. O długości czasu trwania decyduje Urząd Pracy w ramach ustawy lub pracodawca w porozumieniu z Urzędem lub wysyłającą studenta na staż funacją.
Wynagrodzenie i zasady odbywania stażu
Osoby, które zgłoszą się do urzędu pracy i będą chciały skorzystać z odbycia stażu, muszą pamiętać o tym, że będą zmuszone spełnić konkretne warunki. Dopiero wówczas otrzymają skierowanie do konkretnego zakładu pracy i będą mogły rozpocząć staż.
Wymogi formalne są uzasadnione faktem, że to właśnie urząd pracy wypłaca stażyście stosowne wynagrodzenie.
Wszelkie nieprawidłowości i nadużycia są poddawane wnikliwej analizie pod rygorem przerwania stażu oraz konieczności zwrotu otrzymanych zasiłku dla bezrobotnego dotychczas świadczeń. Z drugiej strony organizacja stażu może odbyć się bezpośrednio między potencjalnym stażystą a pracodawcą. Głównym benefitem tej formy zatrudnienia jest dostęp do konkretnej branży i środowiska pracy i możliwość kompleksowej nauki poprzez objęcie kompletnego stanowiska.
Niejednokrotnie spotkamy również ogłoszenia o bezpłatnych stażach – wiele firm, zwłaszcza w okresach urlopowych, przyjmuje stażystwów, którym jednak nie wypłaca wynagrodzenia. Takie rozwiązanie może być korzystne pod warunkiem, że dana firma daje w zamian możlwiość uzyskania naprawdę cennych umiejętności i wiedzy, oraz oczywiście, gdy kandydat może sobie na pewien okres braku zarobków pozwolić. W przeciwnym wypadku lepiej będzie skorzystać z płatnych stażów koordynowanych przez m.in. Urząd Pracy.
Magazynier - operator wózka widłowego
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 5 100-6 000 zł brutto / mc
- Kielce
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 4 500-4 950 zł brutto / mc
- Bodzentyn
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 4 500-4 950 zł netto / mc
- Bliżyn
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 4 500 zł brutto / mc
- Kajetanów
Ogłoszeń o przyjęciach na staż warto szukać na stronach instutucji wspierających aktywizację zawodową osób młodych i bezrobotnych, a także na portalach pracy. Rzadziej niż w przypadku zwykłych ogłoszeń o pracę, znajdziemy tego rodzaju oferty w social mediach.
- na targach pracy – zdarza się, że odbywają się one również na uczelniach i akademiach
- na portalach internetowych
- poprzez uczelniane Biura Karier
- na stronach internetowych większych firm, które samodzielnie ogłaszają nabór na staż
Opinia o stażyście
Istotną korzyścią, na jaką może liczyć stażysta, jest opinia od przełożonego na zakończenie współpracy. Zakładając, że staż został potraktowany przez kandydata poważnie i wiązał się z dużym zaangażowaniem, stażysta powinien spodziewać się pozytywnej oceny. Taka opinia to ważny dokument rekomendujący, który może otworzyć wiele drzwi. Opinia o stażyście zawiera ocenę podstawowych komponentów współpracy z stażystą.
Nie istnieje uniwersalny wzór karty oceny, jednak zasadniczo zawiera się w niej ocenę takich kwestii jak komunikatywność stażysty, tempo uczenia się, predyspozycje interpersonalne oraz psychospołeczne, ogólny stosunek do pracy oraz radzenie sobie z realizacją zleconych zadań. Opinia o stażyście powinna być sporządzona w sposób obiektywny i profesjonalny, gdyż to zazwyczaj na jej podstawie ustala się warunki zakończenia stażu, a także możliwość ewentualnego zatrudnienia.
Czy staż wlicza się do lat pracy?
Chociaż stażyści nie są pełnoprawnymi pracownikami, z czym związane jest to, że nie korzystają z przywilejów dla pracowników, w niektórych przypadkach mogą wliczyć staż do urlopu lub emerytury. Kwestię dni wolnych stażystów reguluje ustawa o promocji zatrudnienia. Warto pamiętać, że osobom odbywającym staż nie przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego. Biorąc pod uwagę, że liczba lat pracy to podstawa do takich przywilejów, jak prawo do wydłużonego okresu wypowiedzenia umowy o pracę, emerytury czy nagrody jubileuszowej, warto więcej przeczytać na temat tutaj: Czy staż wlicza się do lat pracy?
Czy można zrezygnować ze stażu?
Za pośrednictwem Urzędu Pracy można zrezygnować ze stażu, jednak w zależności od przyczyny, może to okazać się dla nas niekorzystne. Stażysta zrywając umowę zawartą między nim a pracodawcą ponosi konsekwencje finansowe, co oznacza, że musi zwrócić niektóre koszty, na przykład za badania lekarskie lub zakwaterowanie. Dodatkowo były stażysta pozbędzie się statusu osoby bezrobotnej (na czas 120, 180 lub 270 dni), co wiąże się z odebraniem mu świadczeń finansowych.
Praktyka – idealny sposób na poznanie firmy
Jak sama nazwa wskazuje praktyki mają na celu praktyczne wprowadzenie do zawodu. Wyróżnia się kilka typów praktyk, między innymi praktykę zawodową lub studencką. Zaletą praktyk jest przede wszystkim to, że osoby zainteresowane mogą odbyć je u dowolnego pracodawcy. Wymóg jest tylko jeden – pracodawca musi zgodzić się na to, by dana osoba odbywała właśnie u niego praktyki. Ponieważ większość pracodawców nie ustala z praktykantem zakresu obowiązków, zaś grafik jest elastyczny i dostosowany do oczekiwań zainteresowanego, to idealne rozwiązanie dla studentów, którzy nie mogą pozwolić sobie na przychodzenie do firmy przez cały tydzień.
Po zakończeniu praktyk pracownik może liczyć na referencje, a jeżeli pracodawca uzna, że ma on potencjał, może również zaoferować mu posadę. Praktyki trwają maksymalnie 3 miesiące. Zainteresowane strony podpisują umowę, przy czym ta najczęściej jest umową cywilnoprawną (zlecenie lub umowa o dzieło). Za czas praktyk zainteresowany najczęściej nie otrzymuje wynagrodzenia, choć od tej zasady zdarzają się wyjątki – są firmy oferujące praktykantom niewielkie wynagrodzenie za wykonaną pracę.
Należy pamiętać, że ubezpieczenie na czas trwania praktyk należy do obowiązku praktykanta. Jest to jednak niewielki koszt w porównaniu z profitami w postaci cennego doświadczenia. Zdecydowana większość praktyk jest dedykowana osobom do 30. roku życia. Zdarza się, że firmy ustalają inny przedział wiekowy – np. są zainteresowane przyjąć na praktyki osoby do 26. roku życia. Gdy mowa o praktykach studenckich, pomoc w znalezieniu takich może zaoferować uczelnia – to dobre rozwiązanie zwłaszcza dla tych, którzy szukają wakacyjnych praktyk.
Zasadniczo praktyki to mniej obciążająca dla pracodawcy forma przyjęcia i przyuczenia pracownika. Nie wymaga wielu formalności i często ogranicza się do współpracy z innym podmiotem edukacyjnym. Umożliwienie praktyki nie wymaga także stworzenia osobnego stanowiska pracy, tak w jak w przypadku stażu. Korzyści dla pracodawcy i praktykanta pozostają jednak takie same i stanowią przede wszystkim zdobycie doświadczenia oraz możliwość zaprezentowania się praktykanta z szansą na przyszłą współpracę.
Zobacz, co o korzyściach z praktyk i stażów mówi vloger Dawid Bagiński:
Dziennik praktyk – jak wypełnić?
Dziennik praktyk zawiera najważniejsze informacje dotyczące praktykanta oraz organizacji, w której wykonuje on praktyki, ilość godzin wykonywanej przez niego pracy, wyszczególnienie zajęć oraz refleksje studenka lub studentki po praktyce. Najczęściej w dzienniku pojawia się również opinia o praktykancie wystawiona przez opiekuna praktyk. Wypełniając dziennik praktyk warto wziąć pod uwagę własne obserwacje, zdobyte doświadczenie, uwagi i wnioski, aby stworzyć rzetelną dokumentację.
Jak napisać sprawozdanie z praktyk?
Sprawozdanie z praktyk zawiera opis działań, które praktykant podejmuje podczas wykonywanej pracy. Wobec tego musi ono zawierać najważniejsze dane, takie jak imię i nazwisko praktykanta, datę, kierunek studiów, profil szkoły lub specjalność zawodową, a także informacje dotyczące insytucji, w której realizowana była praktyka. Warto również pamiętać, aby zawrzeć opis przebiegu praktyki, a także spis obowiązków, które należały do praktykanta.
Praktyka a staż
Staż a praktyki, często stawianie są ze sobą na równi. Nie ma w tym nic dziwnego, ponieważ obie formy zatrudnienie pełnią podobną rolę. Z punktu widzenia pracodawcy jest to szansa na doraźną pomoc w zleceniu niewielkich zadań, a przede wszystkim częściowo wykwalifikowanie pracownika, który może stanowić zasób siły roboczej w przyszłości.
Czym się różni staż od praktyk?
Wielu pracodawców stara się zawsze mieć w pogotowiu stażystę lub praktykanta, któremu w wyniku nagłych braków kadrowych może zaproponować stałe zatrudnienie. Z reguły stażysta i praktykant, jeśli zaprezentowali się z dobrej strony, jako że znają zespół i realia funkcjonowania firmy, a nawet mają doświadczenie z poszczególnych czynnościach, mają pierwszeństwo do ewentualnej aplikacji na wolny wakat w przyszłości. Czym się różni staż od praktyk?
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, która z przedstawionych form zdobywania doświadczenia jest lepsza. Studenci powinni korzystać głównie z praktyk, bo te pozwalają na lepsze poznanie przyszłego miejsca pracy, nie tylko jednego działu lub stanowiska.
Zasadnicza różnica między praktykami a stażem sprowadza się do tego, że stażysta ma konkretne obowiązki, z których musi się wywiązać. Odbycie stażu pozwala mu zatem zapoznać się ze specyfiką pracy na danym stanowisku. W ten sposób uczy się on praktycznych i konkretnych umiejętności, które przydadzą mu się w przyszłości. Stażysta, zwłaszcza gdy korzysta z urzędu pracy, może liczyć na wynagrodzenie. To jest jednak niewielkie.
Staż i praktykę różnią również kwestie operacyjne i formalne. Wybór konkretnej formy zdobycia doświadczenia zależy od indywidualnych predyspozycji oraz okoliczności. Pewne jest jednak to, że podjęcie stażu lub praktyki przynajmniej raz w życiu, może zapewnić istotną przewagę na rynku pracy.
