Urlop rodzicielski a rozwiązanie umowy

Co to jest urlop rodzicielski?

Urlop rodzicielski to 41 lub 43 tygodnie wolnego przysługujące ojcu, lub matce, na które mogą zdecydować się po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego lub zasiłku macierzyńskiego za ten okres. Rodzice mają prawo do urlopu rodzicielskiego, jeśli nie skończył się rok kalendarzowy, w którym ich dziecko lub dzieci ukończyły 6 rok życia. Podstawą do jego uzyskania jest opłacanie składek zdrowotnych. O pisemnym wniosku o urlop należy pamiętać niemal od razu po porodzie.

Nie należy mylić urlopu macierzyńskiego z rodzicielskim – to dwa różne rodzaje urlopów.

Warto wiedzieć, że urlop rodzicielski można połączyć z pracą, jednak wymiar godzin nie może być większy niż połowa etatu. W tym przypadku czas wolny wydłuża się proporcjonalnie. Pracodawca powinien dopuścić pracownika do pracy w wymiarze i okresie wskazanym we wniosku. Wyjątkowo może odmówić, jeśli rodzaj wykonywanej pracy na to nie pozwala lub miałoby to naruszać organizację pracy. Pracodawca musi uzasadnić swoją odmowę na piśmie.

Czy pracodawca może przerwać urlop rodzicielski pracownika?

Pracownik przebywający na urlopie rodzicielskim jest chroniony w szczególny sposób. Ochrona ta przejawia się głównie w fakcie, że pracodawca nie może w okresie trwania urlopu wypowiedzieć umowy zatrudnionemu, choć od zasady tej przewidzianych jest kilka wyjątków. Otóż podmiot zatrudniający, który chce rozstać się ze swoim pracownikiem na podstawie art. 52 Kodeksu pracy, musi uzyskać zgodę związków zawodowych. Wskazuje na to art. 177 § 1 Kodeksu pracy: "Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy."

Szukasz pracy?

Doradca Klienta w Dziale IT

PeoplePro

• Nowy Sącz

Dodana 23 lis 2024

Mechanik Utrzymania Ruchu

Extral Sp. z o.o.

• Rybnik

Dodana 23 lis 2024

Elektryk Utrzymania Ruchu

Extral Sp. z o.o.

• Rybnik

Dodana 23 lis 2024

Doradca Klienta w Dziale IT

PeoplePro

• Szczecin

Dodana 23 lis 2024

Elektryk Utrzymania Ruchu

Extral Sp. z o.o.

• Żory

Dodana 23 lis 2024

Praca Warszawa Praca Wrocław Praca Kraków Praca Katowice

Inną sytuacją, w której pracodawca będzie mógł rozwiązać umowę z pracownikiem przebywającym na urlopie rodzicielskim, jest ewentualne ogłoszenie upadłości lub likwidacja zakładu pracy. W pozostałych wypadkach nie jest możliwe, aby podmiot zatrudniający rozstał się z pracownikiem, gdyż temu przysługuje prawo do domagania się do przywrócenia do pracy.

Wypowiedzenie na urlopie rodzicielskim przez pracownika

Jak już wiesz, pracodawca nie ma prawa – poza wyżej wskazanymi sytuacjami – rozwiązać umowy z pracownikiem przebywającym na urlopie rodzicielskim. Jak wygląda ta kwestia w przypadku pracownika? Czy można złożyć wypowiedzenie na urlopie rodzicielskim? W takim wypadku pracownik może zasugerować tryb porozumienia stron lub po prostu wypowiedzieć zawartą ze swoim pracodawcą umowę o pracę. Trzeba przy tym pamiętać, że samo wypowiedzenie o pracę jest zawsze skuteczne. Oznacza to, że pracownik nie musi podejmować dodatkowych kroków, których celem by było rozwiązanie podpisanej umowy. Konsekwencją wypowiedzenia umowy jest automatyczne zakończenie urlopu rodzicielskiego wraz z momentem ustania zatrudnienia. A czy można zrezygnować z urlopu rodzicielskiego?

Czy można przerwać urlop rodzicielski?

Poza złożeniem wypowiedzenia na urlopie rodzicielskim zatrudniony ma również możliwość zrezygnowania z całości lub części urlopu rodzicielskiego. W tym wypadku ważne jest jednak to, aby pracownik o taki urlop wnioskował w trybie art. 179¹ lub 182⁴ § 1 Kodeksu pracy. Jeżeli złożył pisemny wniosek, to ma również możliwość zrezygnować z urlopu rodzicielskiego.

Wypowiedzenie na urlopie rodzicielskim – na jakich warunkach?

Z punktu widzenia zarówno pracownika, jak i pracodawcy rezygnacja z części lub całości urlopu rodzicielskiego nie jest sprawą prostą. Przede wszystkim rodzic korzystający ze swojego uprawnienia, który zamierza zrezygnować z przysługującego mu urlopu rodzicielskiego, musi wystąpić z pisemnym wnioskiem i to w terminie nie krótszym niż 14 dni przed przystąpieniem do pracy. Sporządzone przez niego pismo powinno wyraźnie wskazywać, z jakim żądaniem występuje – czy chce skrócenia urlopu rodzicielskiego, czy też całkowicie z niego rezygnuje.

Dodatkowo konieczne jest zwrócenie uwagi na artykuł 182^1a § 2 Kodeksu pracy: "Urlop rodzicielski jest udzielany jednorazowo albo nie więcej niż w trzech częściach, z których żadna nie może być krótsza niż 8 tygodni, przypadających bezpośrednio jedna po drugiej w wymiarze wielokrotności tygodnia." Oznacza to, że pracownik, który zawnioskował o urlop macierzyński i następnie złożył rezygnację, nie będzie mógł powrócić od razu do pracy. Konieczne będzie tu wykorzystanie przez niego min. 8 tygodni przydzielonego urlopu. W przeciwnym razie dojdzie do naruszenia przepisów.

Czy urlop rodzicielski jest płatny?

Osobom przebywającym na urlopie rodzicielskim przysługuje zasiłek macierzyński. Mają do niego prawo również osoby, które nie są zatrudnione na umowie o pracę oraz prowadzące działalność gospodarczą.

Ile trwa urlop rodzicielski?

Od 2023 roku długość urlopu rodzicielskiego uległa zmianie na korzyść dla pracowników. Obecnie urlop rodzicielski trwa 41 tygodni w przypadku jednego dziecka i 43 tygodnie w przypadku dwóch lub więcej dzieci. Istotne jest to, że może on przysługiwać jednemu z rodziców – ojcowi lub matce.