Spis treści
Pracodawca może dokonywać potrąceń z wynagrodzenia na rzecz wierzyciela, a także tytułem nałożonej na pracownika kary pieniężnej. Trzeba jednak pamiętać, że zakres możliwych potrąceń jest ograniczony – katalog jest zamknięty co oznacza, że pracodawca nie może samodzielnie decydować o tym, kiedy dokona potrącenia z wynagrodzenia wypracowanego przez swojego podwładnego.
Co ważne: w tym przypadku pracodawca nie musi posiadać zgody pracownika. Dotyczy to także potrąceń dokonywanych na podstawie np. zajęcia wynagrodzenia wystawionego przez komornika lub urząd skarbowy. Kiedy kodeks pracy dopuszcza uszczuplenie pensji pracownika?
Zasady dokonywania potrąceń z wynagrodzenia pracownika
Przyjrzyjmy się temu, co o potrąceniach mówi kodeks pracy.
- Należności egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych.
- Należności egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie innych należności niż świadczenia alimentacyjne.
- Zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi.
- Kary pieniężne wynikające z odpowiedzialności porządkowej.
Potrącenia te dokonywane są w określonej kolejności i mają swoje limity. W przypadku egzekucji świadczeń alimentacyjnych, limit wynosi 60% wynagrodzenia, a dla innych należności – 50% wynagrodzenia. Przy potrąceniach wynikających z kar porządkowych, te limity mogą być inne. Omówimy je w dalszej części artykułu.
W przypadku potrąceń, które nie są wymienione w art. 87, jak na przykład składki na ubezpieczenie czy raty pożyczek, wymagana jest pisemna zgoda pracownika.
Jak dokonuje się potrąceń z wynagrodzenia pracownika?
Dokonywanie potrąceń z wynagrodzenia pracownika odbywa się zgodnie z określonymi przepisami prawa pracy i według określonej procedury:
- Ustalenie podstawy do potrąceń. Potrącenia z wynagrodzenia mogą być dokonywane w przypadku, gdy istnieją do tego prawne podstawy, np. tytuły wykonawcze na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych, inne należności egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych, zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi, czy kary pieniężne wynikające z odpowiedzialności porządkowej.
- Ustalenie kolejności potrąceń. Potrącenia powinny być dokonywane w kolejności określonej w art. 87 Kodeksu Pracy, tj. najpierw świadczenia alimentacyjne, następnie inne należności, zaliczki pieniężne, a na końcu kary porządkowe.
- Zgoda pracownika na potrącenia dobrowolne. W przypadkach, gdy potrącenia nie wynikają z obowiązujących przepisów (np. składki ubezpieczeniowe, raty pożyczek), konieczna jest pisemna zgoda pracownika.
- Pamiętaj o kwocie wolnej od potrąceń. Pracodawca ma obowiązek pozostawić pracownikowi określoną kwotę wolną od potrąceń, która zależy od minimalnego wynagrodzenia za pracę.
- Dokumentacja i ewidencja. Pracodawca powinien dokładnie dokumentować wszystkie dokonane potrącenia oraz przechowywać odpowiednią ewidencję dla celów księgowych i prawnych.
- Informowanie pracownika (payroll). Pracodawca ma obowiązek informować pracownika o dokonanych potrąceniach, na przykład poprzez dostarczenie szczegółowego rozliczenia wraz z wypłatą wynagrodzenia.
Przestrzeganie tych zasad jest kluczowe, aby uniknąć naruszenia praw pracownika i potencjalnych sporów prawnych. Pracodawca powinien zawsze postępować zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa pracy i Kodeksu Pracy.
Doradca Klienta w Dziale IT
PeoplePro
- Nowy Targ
Elektryk Utrzymania Ruchu
Extral Sp. z o.o.
- Żory
Mechanik Utrzymania Ruchu
Extral Sp. z o.o.
- Rybnik
Elektryk Utrzymania Ruchu
Extral Sp. z o.o.
- Rybnik
Doradca Klienta w Dziale IT
PeoplePro
- Nowy Sącz
Jak obliczyć kwotę wolną od zajęcia?
W 2023 roku, od lipca do grudnia, minimalna kwota wynagrodzenia wynosi 3.600 zł. Zgodnie z artykułem 871 Kodeksu pracy, kwota wolna od potrąceń jest równa minimalnemu wynagrodzeniu za pracę po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne i zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Ta kwota dotyczy do potrąceń z tytułu egzekucji należności innych niż alimentacyjne.
- Przy potrącaniu zaliczek wypłacanych pracownikowi – kwota wolna od potrąceń to 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę po odliczeniach składkowo-podatkowych.
- Przy potrącaniu kar pieniężnych z art. 108 Kodeksu Pracy – w tym przypadku kwota wolna od potrąceń wynosi 90% minimalnego wynagrodzenia za pracę.
- W przypadku świadczeń alimentacyjnych – dla potrąceń alimentacyjnych nie istnieje określona kwota wolna od potrąceń – oznacza to, że wszystkie dodatkowe premie czy nagrody pieniężne podlegają egzekucji z tego tytułu. Maksymalna kwota potrącenia na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych może wynieść do 60% wynagrodzenia minimalnego po odliczeniach składkowo-podatkowych.
- Przy egzekucjach komorniczych innych niż alimentacyjne – w tym przypadku, kwota wolna od potrąceń odpowiada 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę po odliczeniach składkowo-podatkowych.
Ważne jest, aby pracodawcy i pracownicy byli świadomi tych limitów, aby uniknąć naruszeń prawnych i finansowych. Przestrzeganie tych zasad jest kluczowe, aby uniknąć problemów prawnych oraz zapewnić ochronę minimalnego poziomu dochodów pracownika.
Wynagrodzenie pod ochroną a dodatki
Dla pracownika istotne powinno być to, że wynagrodzenie, które wypracuje on w ciągu miesiąca, znajduje się pod szczególną ochroną. Dotyczy ona przy tym nie tylko podstawy pensji, lecz także jej dodatkowych składników. Od tej zasady jest jednak przewidziany wyjątek, który dotyczy świadczeń alimentacyjnych. W myśl obowiązujących przepisów, pracodawca może potrącić swojemu podwładnemu całą przypadającą mu do wypłaty premię, jeżeli zajęcie dotyczy świadczeń alimentacyjnych.
Potrącenia z wynagrodzenia chorobowego
Warto również zwrócić uwagę na sytuację, gdy pracownik otrzymuje wynagrodzenie chorobowe. Zgodnie z przepisami, kwoty zmniejszającej zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych nie można potrącić z wynagrodzenia chorobowego. Tym samym, kwota wolna od potrąceń z tytułu świadczeń chorobowych może być inna niż ta z wynagrodzenia za pracę.
Podsumowanie
Przepisy dotyczące potrąceń z wynagrodzenia pracowników mają kluczowe znaczenie w zapewnieniu równowagi między zobowiązaniami finansowymi pracownika a jego prawem do otrzymywania wynagrodzenia. Chronią zarówno interesy obu stron. Należy podkreślić, że wszelkie potrącenia muszą być dokonywane zgodnie z prawem i nie mogą naruszać minimalnej kwoty wolnej od potrąceń, która stanowi ochronę podstawowych środków do życia pracownika.
Jest to szczególnie ważne w kontekście potrąceń alimentacyjnych, gdzie zasady są nieco inne i mogą obejmować większą część wynagrodzenia pracownika. Zatrudnieni powinni mieć świadomość swoich praw i obowiązków w kontekście potrąceń z wynagrodzenia, aby móc skutecznie zarządzać swoimi finansami i upewnić się, że ich wynagrodzenie jest chronione zgodnie z prawem.
Wraz z ewolucją rynku pracy i zmieniającymi się regulacjami prawnymi, kwestia potrąceń z wynagrodzenia pozostaje istotnym elementem zarządzania zasobami ludzkimi, wymagającym ciągłego monitorowania i dostosowywania do aktualnych warunków.
To może Cię również zainteresować
